آیا دوز سوم واکسن کرونا هم لازم است؟

واکسیناسیون افراد با دو دوز سبب جلوگیری از عفونت شده و در مواردی که هنوز آلوده هستند، با کاهش شدت بیماری، انتقال عفونت و مرگ، تأثیر ویروس را کاهش می دهد. با این حال، کمیته مشترک واکسیناسیون و ایمن سازی بریتانیا (JCVI) برنامه هایی را برای واکسیناسیون مرحله سوم به مردم ارائه کرده است. دو استدلال اصلی برای حمایت از تجویز دوز سوم این است که اثر دو مرحله اول با گذشت زمان کاهش می یابد و دوم، نیاز به استفاده از واکسن های جدید برای مقابله با انواع جهش یافته ویروس مانند نوع دلتا وجود دارد.

چندین پژوهش دوام سیستم ایمنی بدن در برابر کووید-19 را بررسی کرده اند و نتایج آن ها تا حدود زیادی دلگرم کننده است. محققان بر روی گلبول های سفید خون به نام لنفوسیت تمرکز کرده اند. لنفوسیت ها در دو نوع اصلی وجود دارند: لنفوسیت های B که آنتی بادی می سازند و لنفوسیت های T که می توانند به پاسخ لنفوسیت های B کمک کرده یا مستقیماً ویروس کرونا را از بین ببرند.

آنتی بادی ها نقش مهمی در جلوگیری از ورود ویروس ها به سلول های بدن ایفا می کنند، در واقع این همان کاری است که ویروس برای تکثیر باید انجام دهد. شما می توانید به راحتی سطوح آنتی بادی های فرد را در نمونه خون اندازه گیری کنید، اما داده ها در مورد میزان آنتی بادی افراد معمولی پس از واکسیناسیون یا عفونت با کووید-19 متغیر است.
اکثر افراد دارای سطحی پایدار از آنتی بادی هایی هستند که حداقل تا هفت ماه قابل شناسایی در آزمایشات هستند. با این حال ، برخی از افراد دارای سطح بسیار کمی از آنتی بادی ها هستند و یا سطح آن ها به سرعت پس از عفونت یا واکسیناسیون کاهش می یابد. چنین تنوعی باعث می شود ندانیم که اطلاعات آنتی بادی به تنهایی برای اندازه گیری ایمنی بدن در برابر عفونت کافی هست یا خیر.

اگر سایر شاخص های ایمنی در نظر گرفته شود، تصویر واضح تری ظاهر می شود: لنفوسیت های B و T. یک پژوهش جدید نشان می دهد که مشاهده هر دو آنتی بادی و سلول های T تصویر واضح تری از دوام ایمنی بدن را ارائه می دهد. در این پژوهش، پاسخ های عملکردی سلول های T در برابر کووید-19 شش ماه پس از عفونت تشخیص داده شده است. به طور مشابه ، حضور سلول های خاطره ای B نیز در صورت برخورد مجدد سیستم ایمنی با کووید-19 در افراد (حتی زمانی که سطح آنتی بادی آنها به حدی کاهش یافته است که قابل تشخیص نیستند)، تشخیص داده شد. این مطالب نشان می دهد که حتی پس از کم شدن آنتی بادی ها در طول زمان، این افراد در صورت مواجهه مجدد با ویروس کرونا ، سلاح لازم برای تولید سریع آنتی ویروس را دارند.
افراد کهنسال (بالای 80 سال) اغلب در صورت عفونت پاسخ های ایمنی موثری ندارند، به این معنی که ایمنی کلی آن ها پایین تر است و ممکن است سریع تر محو شود. با این حال، تا کنون داده های مربوط به واکسیناسیون افراد مسن دلگرم کننده بوده است. مطالعات اخیر نشان داده است که افراد مسن پس از واکسیناسیون واکنش ایمنی نسبتا پایداری ایجاد می کنند.

همه این مطالعات اطمینان بخش و دلگرم کننده هستند. با افزودن آن چه که در مورد پاسخ های ایمنی به ویروس ها می دانیم، این اطمینان وجود دارد که ایمنی در برابر کووید-19 تقریبا پایدار است ( اگرچه هنوز مطالعات بیشتری در بازه های زمانی بلند مدت مورد نیاز است ). با این وجود، در حال حاضر شواهد محکمی وجود ندارد که نشان دهد ایمنی افراد نیاز به دوز سوم واکسن دارد.

آیا واکسن های کرونا می توانند همه انواع کووید-19 را کنترل کنند؟

در حال حاضر انواع مختلفی از ویروس کرونا در حال همه گیری است که چهار مورد از آن ها تا به امروز شامل: آلفا ، بتا ، گاما و دلتا هستند. این واریانت ها انواع مختلفی هستند که راحت تر گسترش یافته و سبب بیماری شدیدتری می شوند. مطالعات اولیه در مورد اثربخشی واکسن ها در برابر نوع آلفا، اطمینان بخش است، در حالی که داده های اولیه در مورد نوع گاما نشان می دهد که این واریانت تا حدودی زیادی می تواند از مصونیت فرار کند. همواره نگرانی هایی در مورد نوع دلتا در سراسر جهان وجود دارد، با این حال داده های بهداشت عمومی انگلستان نشان می دهد حتی زمانی که واکسن ها محافظت کمتری در برابر ابتلا به کووید-19 دارند، هنوز هم سبب کاسته شدن شدت بیماری در افراد واکسینه شده دارند.

بر اساس شواهد،  واکسیناسیون کاملا موثر است. بنابراین چرا انگلیس در حال برنامه ریزی برای تقویت واکسیناسیون با دوز سوم است در حالی که شواهد واضحی مبنی بر نیاز، وجود ندارد؟ یک نگرانی بزرگ باید این باشد که اکثریت مردم جهان هنوز واکسینه نشده اند. در بسیاری از کشورهای کم درآمد ، تنها 1 درصد از بزرگسالان واجد شرایط یک دوز واکسن دریافت کرده اند.
پوشش ضعیف واکسن باعث می شود ویروس فرصت کافی برای جهش داشته باشد. هنگامی که ویروس در هزاران نفر تکثیر پیدا می کند، این امر به ویروس فرصت جهش می دهد ، که خود می تواند منجر به ظهور انواع جدید ویروس کووید شود. 
برای جلوگیری از ظهور واریانت های بیشتر ویروس کووید-19، ما باید فوراً از برنامه واکسیناسیون را در همه جا پیش ببریم. شواهد موجود نیاز مبرم به تزریق سومین دوز واکسن کووید-19 را به مردم در کشورهای ثروتمند مانند انگلستان نشان نمی دهد. بهتر است به جای برنامه ریزی برای مرحله سوم واکسیناسیون ، این دوزها را به کشورهایی با پوشش کم بدهیم. زیرا تا زمانی که پوشش واکسن بالایی در سراسر جهان نداشته باشیم ، هرگز نمی توانیم واقعاً امیدوار باشیم که از این همه گیری نجات یابیم.