تالاسمی یک اختلال ارثی است که تولید هموگلوبین را مختل می کند. هموگلوبین به طور معمول از چهار زنجیره شامل دو زنجیره آلفا و دو زنجیره بتا ساخته می شود. در تالاسمی، بدن قادر به ساخت زنجیره های آلفا یا بتا به مقدار کافی نیست. این بدان معنی است که گلبول های قرمز به درستی ساخته نمی شوند یا از بین می روند. چهار نوع تالاسمی آلفا و دو نوع اصلی تالاسمی بتا وجود دارد. در هر یک از این انواع، شدت آن متفاوت است، از ایجاد کم خونی متوسط تا شدید تا نیاز به تزریق مکرر خون.
تالاسمی و خطر کووید-۱۹
هنگام بررسی خطر تالاسمی و کووید-۱۹، مهم است که هم خطر قرار گرفتن در معرض احتمالی و هم استعداد ابتلا به آن را شناسایی کنید. تعدادی از عوامل وجود دارد که ممکن است احتمال قرار گرفتن فرد مبتلا به تالاسمی در معرض SARS-CoV-2، ویروس عامل کووید-۱۹ را افزایش دهد. نیاز به تزریق مکرر خون و عوارض بیماری که منجر به مراجعه بیشتر به کلینیک و بستری شدن در بیمارستان می شود، می تواند احتمال تماس فردی با ویروس را افزایش دهد. در یک مطالعه بزرگ در ایران، شیوع کووید-۱۹ در افراد مبتلا به تالاسمی غیروابسته به تزریق (آنهایی که این بیماری وابسته به تزریق خون نیستند) بسیار بیشتر از جمعیت عمومی بود (۴۵ در مقابل ۲۲ عفونت در هر ۱۰۰۰۰ نفر). شیوع در بین افرادی که وابسته به انتقال خون بودند تقریباً مشابه افراد بدون تالاسمی بود. با این حال، برخی شواهد محدود نشان می دهد که انواع خاصی از تالاسمی ممکن است برخی از اثرات محافظتی در برابر کووید-۱۹ داشته باشد. در سطح جهانی، شیوع کووید-۱۹ در افراد مبتلا به بتا تالاسمی به طور خاص کمتر از جمعیت عمومی است.
خطر پیامدهای شدید ناشی از کووید-۱۹ برای افراد مبتلا به تالاسمی
دلایل متعددی وجود دارد که چرا افراد مبتلا به تالاسمی ممکن است در معرض خطر پیامدهای شدیدتر کووید-۱۹ باشند. به عنوان مثال، برخی از عوارض رایج و شرایط ناشی از تالاسمی ممکن است کووید-۱۹ را بدتر کند. برخی از این عوارض عبارتند از:
• اسپلنکتومی: زمانی که فردی طحال را به دلیل تالاسمی خارج می کند، احتمال ابتلا به عفونت باکتریایی ثانویه در حین مبارزه با کووید-۱۹ بیشتر است.
• کاهش پاسخ ایمنی: آهن اضافی می تواند در مناطقی از بدن مانند هیپوتالاموس و غدد فوق کلیوی تجمع یابد. این امر می تواند ممکن است تولید هورمون های خاصی را که سیستم ایمنی را برای مبارزه با عفونت ها تحریک می کنند، مختل کند. علاوه بر این، افرادی که از کورتیکواستروئیدها استفاده می کنند ممکن است نتوانند ویروس کووید-۱۹ را به سرعت افرادی که این داروها را مصرف نمی کنند از دستگاه تنفسی پاکسازی کنند.
• افزایش انعقاد خون: تالاسمی تمایل فرد به تشکیل لخته خون را افزایش می دهد. این امر خطر تشکیل لخته های خون خطرناک را در هنگام آلوده شدن به کووید-۱۹ افزایش می دهد.
تاکنون، مطالعات در مورد این که آیا بیماران تالاسمی احتمال بیشتری برای تجربه پیامدهای جدی کووید-۱۹ (مانند بستری شدن در بیمارستان یا مرگ) دارند، متفاوت بوده است. این مطالعه در ایران نشان داد که تشخیص تالاسمی با پیامدهای ضعیف تری همراه است، به ویژه برای افرادی که دارای عوارض تالاسمی هستند. با نگاهی به یک گروه نمونه کوچک در اوایل همهگیری، نرخ کلی مرگ و میر مبتلایان به تالاسمی ناشی از عفونت کووید ۱۸ درصد بود. توجه به این نکته مهم است که عوارض تالاسمی احتمالاً در شدت پیامدها نقش دارد.
عوارض تالاسمی و کووید-۱۹
افراد مبتلا به تالاسمی اغلب با عوارض کووید-۱۹ مشابه افراد بدون تالاسمی مواجه می شوند، اما ممکن است در معرض خطر بیشتری برای مشکلات خاص باشند. برخی از این موارد عبارتند از:
پنومونی و نارسایی تنفسی
عفونتهای ثانویه (عفونتهای باکتریایی) که در افراد مبتلا به عفونت ویروسی مانند کووید-۱۹ ایجاد میشوند، ممکن است در افراد مبتلا به تالاسمی، بهویژه افرادی که طحال خود را برداشتهاند، شایعتر باشد. توصیه می شود در صورت بروز تب یا سایر علائم عفونت، آنتی بیوتیک بلافاصله شروع شود. نارسایی تنفسی ممکن است درست مانند افرادی که تالاسمی ندارند رخ دهد.
لخته شدن خون
لخته شدن خون در کووید-۱۹ نسبتاً رایج است و بسیاری از پزشکان آن را به عنوان یک بیماری عروق خونی می دانند. تالاسمی همچنین احتمال تشکیل لخته خون را افزایش می دهد. مشخص نیست که آیا لخته شدن خون با کووید در میان افراد مبتلا به تالاسمی شایع تر است یا خیر، اما ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی باید از این خطر بالقوه آگاه باشند. در حال حاضر توصیه میشود که به افراد مبتلا به تالاسمی که مبتلا به کووید-۱۹ شدید هستند، رقیقکنندههای خون داده شود.
عوارض مربوط به قلب
برخی از افراد مبتلا به تالاسمی به کاردیومیوپاتی (بیماری عضله قلب) مبتلا هستند. این عارضه باید همانطور که برای افراد مبتلا به سایر اشکال بیماری قلبی از قبل وجود دارد تحت نظارت و درمان قرار گیرد. نارسایی آدرنال (عدم تولید کافی هورمون توسط غدد فوق کلیوی) می تواند در تالاسمی رخ دهد. این وضعیت می تواند باعث تغییرات ناگهانی در فشار خون یا ضربان قلب شود که ممکن است وضعیت فرد را در طول عفونت کووید-۱۹ بدتر کند.
عوارض طولانی مدت
"کووید طولانی" اصطلاحی است به معنای علائمی که پس از رفع عفونت باقی می مانند. در میان افراد مبتلا به تالاسمی، در حال حاضر اطلاعات کمی در مورد عوارض طولانی مدت کووید-۱۹ وجود دارد.
درمان تالاسمی و کووید-۱۹
همهگیری کووید-۱۹ ممکن است بر درمان تالاسمی و نحوه درمان کووید-۱۹ در افراد مبتلا به تالاسمی تأثیر بگذارد. داروهای بسیار کمی وجود دارند که در افرادی که ممکن است در معرض SARS-CoV-2 قرار بگیرند یا مبتلا به عفونت کووید-۱۹ شده اند، منع مصرف داشته باشند (نباید استفاده شوند). در واقع، برخی از داروهای مورد استفاده برای تالاسمی ممکن است واقعا مفید باشند.
مدیریت کم خونی
انتقال خون یکی از روش های اصلی درمان برخی از افراد مبتلا به تالاسمی است. توصیههای فعلی این است که تزریق خون معمول فرد باید در طول همهگیری ادامه یابد. با این حال، کمبود منبع خون چالش برانگیز است. برخی از برنامههای اهدای خون در سراسر جهان متوقف شد (یا کاهش یافت)، و تردید اهداکنندگان خون برای قرار گرفتن در معرض خطر کووید-۱۹ نیز به کمبود کمک کرده است.
کاهش نیاز به انتقال خون
متأسفانه، کاهش عرضه خون باعث شده است که بسیاری از افراد مبتلا به تالاسمی کمتر از حد معمول خون دریافت کنند، و این امر باعث شده تا ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی به دنبال گزینه هایی باشند که ممکن است نیاز یا دفعات تزریق را کاهش دهد. چند گزینه عبارتند از:
• هیدروکسی اوره: داروی Hydrea (هیدروکسی اوره)، برای افراد مبتلا به تالاسمی بتا غیر وابسته به تزریق خون و همچنین بیماری سلول داسی شکل تایید شده است. تصور می شود که سطح هموگلوبین را با عوارض جانبی نسبتا بهبود می بخشد.
توصیههای کنونی این است که برای افرادی که با Reblozyl تحت درمان قرار گرفتهاند، حتی اگر فردی مبتلا به کووید-۱۹ شده باشد، دارو باید ادامه یابد (هیچ مدرکی مبنی بر قطع آن وجود ندارد). برای کسانی که هنوز دارو را شروع نکرده اند، باید به تأخیر در مصرف دارو توجه کرد.
مدیریت تجمع آهن
ازدیاد آهن به دلیل تزریق های مکرر علت بسیاری از عوارضی است که در تالاسمی مشاهده می شود و بنابراین بسیاری از افراد تحت درمان با کیلاسیون آهن قرار می گیرند. این داروها به آهن متصل می شوند تا از بدن دفع شود. این داروها می توانند التهاب رگ های خونی (التهاب اندوتلیال) را در طول عفونت های ویروسی کاهش دهند. همچنین ممکن است اثرات ضد ویروسی و اثرات مثبتی بر روی سیستم ایمنی بدن داشته باشند، به ویژه در مورد ویروس های RNA (ویروس هایی که دارای RNA به عنوان ماده ژنتیکی هستند، مانند ویروس عامل کووید-۱۹).
ملاحظات دیگر
استفاده از داروهای کورتیکواستروئیدی (مانند پردنیزون) می تواند هم اثرات مثبت و هم منفی داشته باشد و باید در افراد مبتلا به تالاسمی به دقت بررسی شود. در یک طرف معادله، گلوکوکورتیکوئیدها می توانند پاکسازی ویروس از دستگاه تنفسی را بهبود بخشند. از سوی دیگر، افراد مبتلا به تالاسمی ممکن است در معرض خطر نارسایی آدرنال (بحران آدرنال) باشند، که می تواند وضعیت فرد را با کووید-۱۹ شدید را بدتر کند.
سخنی از مجموعه گرین پایش
اگر مبتلا به تالاسمی هستید، ممکن است در معرض خطر بیشتری برای پیامدهای جدی کووید-۱۹ باشید. اقدامات پیشگیرانه بسیار مهم است. مهمترین کاری که میتوانید انجام دهید این است که مطمئن شوید واکسینه شدهاید و زمانی که به تقویتکنندهها نیاز است بهروز باشید. همهگیری برای همه، به خصوص کسانی که بیماریهای مزمن دارند، سخت بوده است. با این حال، مهم نیست که آزمایش چقدر دشوار است، اغلب نکات مثبتی وجود دارد. هدف مجموعه گرین پایش افزایش سطح آگاهی شما در همه حوزه های سلامت به خصوص بیماری های عفونی و ابعاد آن می باشد. با پزشکان و مشاوران این مجموعه از طریق لینک های زیر در ارتباط باشید.