جهش های متعددی در پروتئین های سطحی ویروس وجود دارد که این گونه ها را در برابر آنتی بادی های خنثی کننده (که پس از واکسیناسیون یا عفونت کووید-19 ایجاد شده اند ) مقاوم می کنند. از آن جایی که دامنه متصل شونده (RBD) پروتئین کووید-19 از نظر ایمنی غالب است، لذا جهش در این محل سبب فرار ویروس از سیستم ایمنی می شود. همچنین ، جهش در دامنه انتهایی (NTD) به ویروس ها در فرار از خنثی سازی کمک می کند. بنابراین، تا به امروز، تمام واکسن هایی که مجوز استفاده اضطراری (EUA) از نهادهای مختلف نظارتی دریافت کرده اند، پروتئین اسپایک را هدف قرار داده اند.
آیا همه جهش ها بر واکسن کرونا اثر منفی دارند؟
در پاسخ باید گفت خیر. همه جهش ها اثربخشی پاسخ های ایمنی ناشی از واکسن را مختل نمی کنند. به عنوان مثال، تحقیقات پیشین نشان داده اند که حذف HV69-70هیچ تاثیری بر حساسیت خنثی سازی آنتی بادی ها ندارد، اما به هر حال می تواند عفونت ویروسی را افزایش دهد. به طور مشابه، حذف LAL242-244 در نوع بتا کووید-19، بر حساسیت به خنثی سازی ناشی از واکسن تأثیر نمی گذارد. با این حال ، مقاومت کمی در برابر آنتی بادی های خنثی کننده با هدف NTD نشان داده است. بنابراین، این مطالعات نشان می دهد که همه جهش ها لزوماً تأثیر منفی بر کارایی واکسن ها ندارند.
جهش لامبدا کرونا (Lambda)
نوع لامبدا کرونا متعلق به رسته ی C.37 است که توسط سازمان جهانی بهداشت به تازگی به عنوان سویه جدید کووید در 14 ژوئن 2021 تعیین شده است. این نوع عمدتا در کشورهای آمریکای جنوبی از جمله شیلی، پرو، آرژانتین و اکوادور در حال گسترش است. با توجه به پایگاه جهانی در زمینه به اشتراک گذاری داده ها، نوع لامبدا در 26 کشور جهان گزارش شده است.
میزان واکسیناسیون در شیلی به میزان قابل توجهی بالا بوده است. بررسی های اخیر در شیلی نشان داده که حدود 60 درصد از مردم حداقل یک دوز واکسن کووید-19 را دریافت کرده اند. با این حال، در بهار 2021، افزایش سریع موارد کووید-19 در شیلی مشاهده شد. به این دلیل که نوع Lambda قادر به فرار از پاسخ های ایمنی ناشی از واکسیناسیون است.
ویژگی های تکاملی کرونای لامبدا
در بررسی های اخیر، محققان فاش کردند که ورود جهش RSYLTPGD-246-255 در NTD پروتئین S با افزایش شدت فراگیری همراه است. این جهش مسئول گسترش سریع نوع Lambda در کشورهای آمریکای جنوبی است. محققان دو مورد از ویژگی های مهم نوع Lambda را مشخص کرده اند: الف) مقاومت در برابر پاسخ های ایمنی ناشی از ویروس به دلیل جهش های RSYLTPGD246-253L و L452Q و F490S ب) افزایش سرعت انتقال به دلیل جهش T76L و L452Q. از سوی دیگر وجود جهش دیگری در RSYLTPGD246-253N باعث شده تا نوع لامبدا از پاسخ های ایمنی ناشی از واکسن کووید-19 نیز فرار کند. یافته های پژوهش حال حاضر و مطالعات پیشین نشان داده است که عفونت بیشتر انواع Lambda ، Delta و Epsilon به دلیل جهش L452Q/R است. دانشمندان عنوان می کنند که تنها افزایش عفونت ویروسی سبب همه گیری های جهانی نمی شود. چنین نمونه ای برای نوع Epsilon مشاهده شد ، جایی که حتی پس از داشتن قدرت عفونت بالا، در جمعیت انسانی گسترش نیافت. در نتیجه ، سازمان جهانی بهداشت آن را از طبقه بندی VOC/VOI در 6 ژوئیه 2021 حذف کرد. برای درک این که آیا یک نوع می تواند تعداد زیادی از مردم را آلوده کند، وجود دو ویژگی ویرولوژیکی ضروری است، یعنی افزایش عفونت ویروسی و فرار از پاسخ ایمنی. این مطالعه نشان داد که نوع لامبدا دارای هر دو این ویژگی ها می باشد.