از قارچ سیاه و کووید-۱۹ بیشتر بدانیم

چندی پیش در هند، کووید-۱۹ منجر به افزایش موارد عفونت قارچی بالقوه کشنده به نام موکورمایکوزیس شد است که در بین مردم به عنوان "قارچ سیاه" شناخته می شود. این عفونت به همان اندازه خطرناک است که رسانه ها آن را به تصویر کشیده اند، اما شایعات و باورهای متعددی در مورد منابع احتمالی عفونت و درمان آن در رسانه های اجتماعی منتشر می شود.

به طور معمول، بدن انسان زیستگاه معمول قارچ های متعلق به رده موکور ( ایجاد کننده عفونت قارچ سیاه ) نیست. این گونه های قارچی معمولاً در خاک ، گرد و غبار، گیاهان تجزیه شده و سرگین حیوانات یافت می شود. سیستم ایمنی بدن ما معمولاً چیزی فراتر از گونه های قارچی است، اما بیماری دیابت ، کووید-۱۹ و درمان با استروئید می تواند ایمنی فرد را تا حدی تضعیف کند که این میکروارگانیسم ها بتوانند جای پای خود را به دست آورند. دیابت نه تنها خطر ابتلا به کووید-۱۹ شدید را در فرد افزایش می دهد، بلکه شرایطی را فراهم می کند که در آن عفونت های قارچی می توانند رشد کنند. بدتر از این، هم کووید-۱۹ و هم استروئید دگزامتازون، که پزشکان مراقبت های ویژه برای درمان آن استفاده می کنند، ایمنی بدن را سرکوب می کنند. سپس، عفونت دیگری، موسوم به قارچ سیاه، به سرعت از بینی و سینوس ها به صورت، فک، چشم ها و مغز گسترش می یابد.

چرا این بیماری به قارچ سیاه شناخته شده است؟

این عفونت قارچی جریان خون را مسدود می کند، بافت آلوده را از بین می برد و این بافت مرده یا نکروزه باعث تغییر رنگ طبیعی پوست بافت به سیاه می شود. با این وجود، اصطلاح "قارچ سیاه" در بین مردم هند رایج شده است. پروفسور مالکوم ریچاردسون، استاد قارچ شناسی پزشکی در دانشگاه منچستر در انگلستان، اشاره داشت که این نام کاملاً نامناسب است زیرا عوامل پدید آورنده این بیماری، به عنوان مثال ریزوپوس اورایزا،  شفاف هستند. از نظر قارچ شناسی ، عبارت قارچ سیاه  (یا مخمرهای سیاه) محدود به قارچ هایی به نام دماتیوس است که ملانین در دیواره سلولی خود دارند. بسیاری از محققان سعی کرده اند این موضوع را تصحیح کنند اما فایده ای نداشته است.

میزان مرگ و میر بیماری قارچ سیاه چقدر است؟

بدون درمان فوری با داروهای ضد قارچی و جراحی برای برداشتن بافت نکروتیک، موکورمیکوزیس اغلب کشنده است. قبل از همه گیری کرونا، مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها (CDC) میزان مرگ و میر کلی برای این بیماری را ۵۴ درصد اعلام کرد. در بررسی سیستماتیک سال ۲۰۲۱ از بین همه موارد مربوط به کووید-۱۹ منتشر شده، ۱۰۱ مورد یافت شد: ۸۲ مورد از آن ها در هند و ۱۹ مورد از بقیه کشورهای جهان بود. در بین این موارد، ۳۱ درصد کشنده بودند. در مجموع ، ۸۰ درصد از بیماران مبتلا به دیابت بودند و ۷۶ درصد از آن ها با کورتیکواستروئیدها درمان شده بودند.

شایعات منتشر شده در مورد بیماری قارچ سیاه و کرونا

چندین نظریه در مورد منبع عفونت های موکومایکوزیس در رسانه های اجتماعی در حال انتشار است که بسیاری از آن ها بی اساس است:
•    انتقال از فرد به فرد دیگر: نکته مهم این است که موکورمیکوزیس نمی تواند از فردی به فرد دیگر منتقل شود، بنابراین نیازی به جداسازی افراد نیست. مگر اینکه، آن ها به عفونت کووید-۱۹ مبتلا باشند. در عوض، منبع عفونت این بیماری، محیط است، از اسپورهای هوایی تولید شده توسط قارچ ها.
•    رشد قارچ ها در آب ، سیلندرهای اکسیژن ، دستگاه های مرطوب کننده: برخی از صاحب نظران رسانه به این نتیجه رسیده اند که قارچ ها باید در آب کثیف در کپسول های اکسیژن بیمارستان یا دستگاه های مرطوب کننده رشد کنند. با این حال، هیچ شواهدی مبنی بر این که این اتفاق می افتد وجود ندارد و قارچ شناسان اشاره کرده اند که قارچ ها نمی توانند در مایعات، اسپور تولید کنند. علاوه بر این، اکسیژن خالص ذخیره شده در سیلندرها به احتمال زیاد برای رشد انواع میکروارگانیسم ها مضر است.
•    ماسک های صورت حاوی قارچ سیاه هستند: این یک شایعه است. هیچ مدرکی وجود ندارد که نشان دهد ماسک صورت می تواند قارچ ها را در خود جای دهد.

نظرات غلط دیگری درباره قارچ سیاه که باید مورد سرزنش قرار بگیرند:

•    نظریه رایج دیگر این است که کپک سیاه که گاهی روی پیاز در یخچال ها مشاهده می شود، قارچ موکور است و بنابراین، منبع بالقوه عفونت است: همانطور که گفته شد، گونه های مورد بحث سیاه نیستند. در واقع ، قالب سیاه موجود در پیاز و سیر معمولاً قارچ Aspergillus niger است. قارچ های موکور معمولا روی نان کپک زده، میوه ها و سبزیجات فاسد شده، بقایای محصول، خاک و فضولات حیوانات رشد می کنند. این قارچ ها نیاز به رطوبت بالایی دارند و بعید است که با مصالح ساختمانی معمولی مانند چوب، سطوح رنگ شده و کاشی و سرامیک زنده بمانند.

راه های انتقال بیماری قارچ سیاه چیست؟

شواهد منتشر شده به چندین منبع بالقوه انتقال عفونت در بیمارستان ها اشاره می کند، اما در آن از مخازن اکسیژن، مرطوب کننده ها یا ماسک های صورت نامی برده نشده است. دو مطالعه که در سال ۲۰۱۴ و  ۲۰۱۶ منتشر شد لباس های بیمارستانی در پی مدیریت ضعیف شست و شو در بیمارستان را عامل عفونت تلقی می کنند. بررسی دیگری در سال ۲۰۰۹، سیستم های تهویه ، بانداژهای چسبنده و کیسه های استومی را به عنوان سایر منابع احتمالی عفونت شناسایی کرد. آسیب شناسان در دانشگاه کنتاکی گزارش کردند دیگر راه انتقال احتمالی، استنشاق اسپور قارچی در گرد و غبار ناشی از آثار ساختمان های مجاور یا فیلترهای آلوده کننده تهویه هوای مطبوع است. آن ها همچنین احتمال عفونت از طریق پوست را عنوان می کنند، برای مثال از طریق سوختگی، محل های وارد کردن کاتر، آسیب های سوزنی، نیش حشرات و ... .

شایعات درمانی بیماری قارچ سیاه

در ویدئویی که در شبکه های اجتماعی، خصوصا در کشور هند منتشر شده است، پیشنهاد می شود که معجونی از روغن خردل، زاج پتاسیم ، سنگ نمک و زردچوبه می تواند قارچ سیاه را درمان کند. اما در حقیقت، تنها درمان های اثبات شده، جراحی برداشتن بافت نکروتیک و آمفوتریسین B ضد قارچ است. دیابت، استفاده بی رویه از کورتیکواستروئید در درمان کووید-۱۹ به نظر می رسد که قارچ سیاه را افزایش می دهد، لذا باید تمام تلاش برای حفظ گلوکز مطلوب و استفاده منطقی از کورتیکواستروئیدها در بیماران مبتلا به کووید-۱۹ انجام شود.