تحقیقات جدید نشان می دهد افرادی که برای کووید-۱۹ در بیمارستان بستری شده اند و حتی برخی از آن ها با موارد خفیف تر کووید درگیر بوده اند، ممکن است به کلیه های خود آسیب دائمی وارد کنند. محققان دریافتند ماه ها پس از عفونت اولیه خود، بهبود یافتگان کووید-۱۹ در معرض افزایش انواع مختلف آسیب کلیه از کاهش عملکرد کلیه تا نارسایی پیشرفته کلیه قرار داشتند. همچنین، افرادی که بیماری شدید داشتند و نیاز به مراقبت های ویژه داشتند، بیشترین خطر آسیب طولانی مدت کلیه را داشتند. به طور مشابه، بیمارانی که در حین بستری شدن در بیمارستان دچار آسیب حاد کلیه بودند، در مقایسه با بیماران مبتلا به کووید-۱۹ که دارای سابقه بیماری های کلیوی نیستند، در معرض خطر بیشتری بودند.
مکانیسم عمل ویروس کووید-۱۹
این ویروس از طریق اتصال به گیرنده های angiotensin-converting enzyme 2 که در سلول های مختلف بدن از جمله دستگاه تنفسی، روده کوچک، اندوتلیوم عروق، دستگاه قلب و عروق و هم چنین کلیه وجود دارد باعث تهاجم سلولی می شود. این گیرنده در کلیه به وفور در سلول های توبولی پروگزیمال وجود دارد. در نتیجه درگیری کلیه در کووید-۱۹ بیشتر آسیب توبولی است هرچند گاه درگیری گلومرولی نیز ایجاد می شود. تاثیرات متعدد مربوط به ویروس کرونای جدید که تصور می شود در آسیب حاد کلیه نقش دارد، شامل آسیب دیدگی توبولار کلیه (نکروز توبولار حاد) همراه با شوک سپتیک (شوک عفونی)، میکرو التهاب (microinflammation)، افزایش لخته شدن خون و احتمالا عفونت مستقیم کلیه می باشد. بیشتر کسانی که آسیب حاد کلیه مرتبط با کرونا دارند و بهبود یافته اند، پس از مرخص شدن از بیمارستان همچنان عملکرد کلیه شان ضعیف مانده است.
کرونا چطور به کلیهها آسیب میزند؟
• ویروس کرونا سلولهای کلیه را هدف می گیرد: سلولهای کلیه گیرندههایی دارند که به ویروس کرونای جدید امکان میدهد به آنها بچسبد، حمله کرده، و خودش را تکثیر کند، و به طور بالقوه به این بافتها صدمه بزند. گیرندههای مشابه روی سلولهای ریه و قلب پیدا شدهاند یعنی همان جایی که ویروس کرونا باعث آسیب شده است.
• اکسیژن خیلی کم باعث اختلال در عملکرد کلیهها شود: یک احتمال دیگر این است که مشکلات کلیه در بیماران مبتلا به ویروس کرونا به علت سطح غیرعادی پایین اکسیژن در خون میباشد، نتیجه ذاتالریه که در موارد حاد بیماری مشاهده شده است.
• سیتوکین می تواند بافت کلیه را تخریب کنند: واکنش بدن به عفونت نیز ممکن است مسئول این قضیه باشد. واکنش ایمنی به ویروس کرونای جدید میتواند در برخی افراد مفرط باشد و منجر به چیزی با نام طوفان سیتوکین شود. وقتی این اتفاق بیفتد سیستم ایمنی موجی از سیتوکینها را داخل بدن میفرستند. سیتوکینها پروتئینهای کوچکی هستند که هنگام مبارزه سیستم ایمنی با عفونت، به سلولها کمک میکنند ارتباط داشته باشند.
• کرونا باعث لخته های خونی میشود که ممکن است کلیهها را مسدود کنند: کووید-۱۹ میتواند منجر به شکلگیری لختههای کوچک در جریان خون شود که ممکن است کوچکترین رگهای خون در کلیه را مسدود کنند و باعث اختلال در عملکرد آن شوند.
چه بیمارانی بیشتر و شدیدتر در معرض درگیری کلیوی با کووید-۱۹ هستند:
• بیمارانی که از قبل دچار بیماری کلیه و درجاتی از آسیب کلیوی مزمن بوده اند.
• در بیماران مبتلا به فشار خون
• در بیماران دیابتی
• در بیماران دیالیزی به علت پایین بودن سطح ایمنی و سطح تولید سیتوکاین ها
• در مورد سرانجام بیماران پیوند کلیه هرچند هنوز مطالعات کافی وجود ندارد ولی به علت مصرف داروهای متعدد سرکوب کننده ایمنی جزو گروه های با ریسک بالا به حساب می آیند.
به دلیل عوارض بلند مدت آسیب حاد کلیه توصیه میشود بیماران بهبود یافته از کرونا، که دچار آسیب حاد کلیه شده اند، مرتبا وضعیت کلیه خود را با پزشک ارزیابی کنند چرا که خطر بیماری مزمن کلیه در آنها بیشتر است.
بیماران کرونا که دچار آسیب حاد کلیه نشده اند اما در ادرارشان خون یا پروتئین بوده است باید تحت نظر باشند چون در خطر ابتلا به بیماری های کلیوی قرار دارند. ارتباط بیماری کرونا با آسیب حاد کلیه که به آن نارسایی حاد کلیه هم می گویند، با بیماری مزمن کلیه که در نهایت به نارسایی مزمن کلیه منتهی میشود، تفاوت دارد. بیماری مزمن کلیه و نارسایی مزمن کلیه بیماری های برگشت پذیر نیستند. شناسایی خون یا پروتئین در ادرار از نشانه های اولیه درگیری کلیه در کسانی که است که مبتلا به کووید ۱۹ هستند. اخیرا گزارش هایی راجع به بیماری کرونا در افراد غیر سالمند که دچار آسیب حاد کلیه یا از دست دادن ناگهانی عملکرد کلیه شده اند ارائه شده است. این افراد هیچ مشکل پزشکی زمینه ای نداشتند. با درمان مناسب مانند دیالیز در موارد شدید، آسیب حاد کلیه قابل برگشت است. بنابراین تشخیص و درمان آن در بیماران کرونا بسیار اهمیت دارد. در همین خصوص می توانید سوالات و شرح حال خود را با پزشکان با سابقه گرین تشخیص در میان گذاشته و از سلامت خود در این خصوص اطمینان حاصل کنید.
برای دریافت مشاوره آنلاین کرونا روی این لینک کلیک کنید