ما در عصر اطلاعات و ارتباطات و از سوی دیگر اطلاعات نادرست زندگی می کنیم، با گسترش دروغ ها در شبکه های اجتماعی و افزایش تعداد زیادی از افراد بدون دانش در زمینه خاص اما در عین حال حق به جانب و صاحب نظر. حتی زمانی که واکسنها برای محافظت از مردم در برابر کووید-۱۹ طراحی شدهاند و در سراسر کشورها توزیع میشوند، شایعات و تصورات خارقالعاده ای در این مورد نیز به طور گسترده منتشر میشود. هنری برنشتاین، متخصص اطفال، در نیوهاید پارک، نیویورک میگوید: «اینترنت از این نظر مزایای زیادی دارد که اطلاعات را در دسترس ما قرار میدهد، اما به نظر من مشکل این است که مردم نمیتوانند اطلاعاتی را که دریافت میکنند ارزیابی کنند. اینجاست که ما در تلاش برای جلب اعتماد مردم با مشکل مواجه می شویم». برای به دست آوردن این اعتماد، افراد باید بتوانند اطلاعات دقیق را از باورهای غلط تشخیص دهند. متأسفانه، وقتی صحبت از واکسنهای کووید-۱۹ میشود، ممکن است مشکل بدتر شود. بر اساس یک نظرسنجی از بیش از ۳۰۰۰ پزشک در ۲۶ کشور، که در اواسط نوامبر منتشر شد، ۵۳ درصد از پزشکان متوجه شدند که بیماران با اطلاعات نادرست واکسن به آن ها مراجعه می کنند.
در اینجا برخی از افسانه ها و شایعات منتشر شده از واکسن کووید-۱۹ در اینترنت و نظرات پزشکان وجود دارد که واقعیت را از دروغ متمایز می کند.
شایعه ۱: واکسن های جدید آنقدر سریع ساخته شدند که شرکت های داروسازی از بررسی ایمنی آن ها چشم پوشی کردند.
اگرچه ویروسی که باعث کووید-۱۹ می شود برای اولین بار در پایان سال ۲۰۱۹ گزارش شد، اما دانشمندان قبلاً سال ها تحقیق بر روی ویروس های کرونای مرتبطی انجام داده بودند که باعث SARS (سندرم تنفسی حاد شدید) و MERS (سندرم تنفسی خاورمیانه) می شوند و واکسن هایی را برای مبارزه با این موارد ساخته بودند. واکسنهای کووید-۱۹ تولید شده توسط فایزر و مدرنا نتیجه مستقیم آن تحقیقات است. دکتر جنیفر هورنی، استاد اپیدمیولوژی و یکی از اعضای هیئت علمی مرکز تحقیقات بلایای طبیعی در می گوید: «واکسن ها بر یک فناوری، mRNA، متکی هستند که برای بیش از یک دهه، حداقل از زمان شیوع اولیه MERS، مورد مطالعه قرار گرفته است.
مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری های ایالات متحده (CDC) گزارش می دهد که عوارض جانبی جدی مربوط به واکسن های جدید نادر بوده است و شایع ترین عوارض جانبی شامل درد، قرمزی، یا تورم در محل تزریق، خستگی، سردرد، عضله درد، لرز، تب یا حالت تهوع بوده که فقط چند روز طول می کشد. همچنین برخی از افراد پس از واکسیناسیون واکنش های آلرژیک شدید داشته اند و تعداد بسیار کمی از آنها عوارضی مانند میوکاردیت و پریکاردیت (التهاب قلب)، لخته شدن خون، یا سندرم گیلن باره را تجربه کرده اند. این حوادث معمولاً به تیتر اخبار تبدیل می شوند، در حالی که بسیار نادر بوده اند.
شایعه ۲: واکسن ها DNA شما را تغییر می دهند.
واکسنهای جدید mRNA با استفاده از فناوری ژنتیک ساخته شدهاند، اما به هیچ وجه بر روی DNA افراد تأثیر نمیگذارند. CDC توضیح میدهد که mRNA موجود در واکسن به سلولها دستورالعملهایی در مورد چگونگی تولید قطعهای پروتئینی به نام پروتئین اسپایک را میدهد که شبیه به پروتئین روی سطح ویروس کرونا است. این امر سیستم ایمنی را تحریک میکند تا آنتیبادیهایی تولید کند که در جریان خون باقی میمانند و آماده مبارزه با هرگونه عفونت ویروس کرونا در آینده هستند. CDC تأیید می کند که mRNA واکسن هرگز وارد هسته سلول نمی شود و بر DNA فرد تأثیر نمی گذارد یا با آن تعامل نمی کند.
شایعه ۳: واکسن ها می توانند شما را با ویروس کرونا آلوده کنند.
واکسن های mRNA حاوی ویروس زنده نیستند و خطر ایجاد بیماری در فرد واکسینه شده را ندارند. دکتر جیل فاستر، پزشک عفونی کودکان و استاد دانشکده پزشکی دانشگاه مینهسوتا در مینیاپولیس، میگوید: "این امر نمی تواند اتفاق بیفتد. هیچ ویروسی در واکسن وجود ندارد». روش کار این واکسنها به این صورت است که بدن شما را در معرض پروتئینی قرار میدهد که ویروس روی سطحش دارد، اما ژنوم ویروس وجود ندارد. بنابراین شما به ویروس آلوده نمی شوید و نمی تواند به کروناویروس مبتلا شوید.»
شایعه ۴: افرادی که واکسن زده اند می توانند اجزای سمی واکسن را دفع کنند.
در اکتبر سال ۲۰۲۱، آکادمی Centner در میامی به والدین گفت که در صورت واکسینه شدن فرزندان خود را به مدت ۳۰ روز در خانه نگه دارند زیرا، مقامات مدرسه ادعا کردند، این کودکان می توانند یک جزء بالقوه مضر واکسن را بر روی دیگران منتقل کنند. CDC تاکید می کند که این مفهوم از "ریختن واکسن" کووید-۱۹ در واقع صحیح نیست: "ریختن واکسن اصطلاحی است که برای توصیف انتشار یا تخلیه هر یک از اجزای واکسن در داخل یا خارج از بدن استفاده می شود. ریختن واکسن تنها زمانی رخ می دهد که واکسن حاوی نسخه ضعیف شده ویروس باشد. هیچ یک از واکسن های مجاز برای استفاده حاوی ویروس زنده نیستند.
شایعه ۵: واکسن ها خطر ابتلا به اوتیسم یا سرطان را افزایش می دهند.
هیچ واکسنی که ما در حال حاضر داریم باعث اوتیسم یا سرطان نمیشود و این امر به طور قطعی ثابت شده است. علیرغم آنچه افراد در اینترنت ممکن است به شما بگویند. در همه کشورها یک سیستم گزارش دهی برای شناسایی هر گونه عوارض نادر از تزریق کووید-۱۹ وجود دارد. این سیستم گزارشدهی برای دههها وجود داشته است، اما واقعاً برای این واکسنها تاکنون چنین عوارضی وجود نداشته است. یکی از وظایف اصلی دفتر ایمنی ایمن سازی CDC این است که کشف کند آیا عوارض جانبی گزارش شده توسط پزشکان، سازندگان واکسن و مردم واقعاً توسط واکسن ایجاد می شود یا خیر.
شایعه ۶: اگر قبلاً کووید-۱۹ داشته اید یا افراد دیگر واکسن زده باشند، نیازی به دریافت واکسن ندارید.
CDC بیان می کند که در حال حاضر اطلاعات کافی در دسترس نیست تا بدانیم چه مدت پس از عفونت فرد از ابتلا مجدد به کووید-۱۹ محافظت می شود. این آژانس توصیه می کند که افراد حتی اگر قبلاً کووید-۱۹ داشته اند و بهبود یافته اند، واکسینه شوند. مجله Science در نوامبر ۲۰۲۰ گزارش داد که افراد بیشتر از دو بار به این ویروس مبتلا می شوند.
شایعه ۷: واکسن ها می توانند باعث ناباروری شوند.
شایعاتی در اینترنت هجوم آورده است مبنی بر اینکه واکسن های کووید-19 به دلیل ماده ای که در رشد جفت اختلال ایجاد می کند، می تواند باعث ناباروری در زنان شود. هیچ دادهای برای حمایت از این فرضیه وجود ندارد. کارشناسان معتقدند واکسنهای mRNA بعید است خطری برای زن باردار یا جنین او ایجاد کند. CDC همچنین به نگرانی های بی اساس پرداخته است که صرفاً نزدیک بودن به یک فرد واکسینه شده می تواند بر چرخه قاعدگی فرد تأثیر بگذارد. بسیاری از چیزها می توانند بر چرخه قاعدگی تأثیر بگذارند، از جمله استرس، تغییر برنامه، مشکلات خواب، و تغییر در رژیم غذایی یا ورزش، اما نزدیکی فرد واکسینه شده هیچ تأثیری ندارد.
شایعه ۸: بیل گیتس، بنیانگذار مایکروسافت، می خواهد از واکسن های جدید برای کاشت ریزتراشه در افراد استفاده کند.
نظرسنجی YouGov از ۱۶۴۰ نفر نشان داد که ۲۸ درصد از پاسخ دهندگان به نظریه توطئه ریزتراشه اعتقاد داشتند. CDC تاکید می کند که هیچ یک از واکسن های کووید-۱۹ حاوی نرم افزار یا ریزتراشه نیستند و از واکسن ها برای ردیابی افراد استفاده نمی شود.
شایعه ۹: واکسن ها می توانند شما را مغناطیسی کنند.
در ژوئن ۲۰۲۱، دکتر اوهایو و نظریهپرداز توطئه، به دروغ ادعا کرد که واکسنهای کووید-۱۹ مردم را "مغناطیسی" میکنند، زیرا به پروتئین موجود در واکسن، فلزی چسبیده است. او به قانونگذاران گفت که افراد واکسینه شده میتوانند کلیدی را روی سر خود بگذارند و این کلید خواهد چسبید، دروغی که به طور گسترده در اینترنت پخش شد. CDC تاکید می کند که هیچ یک از واکسن ها حاوی فلز یا اجزای دیگری نیستند که بتوانند میدان مغناطیسی ایجاد کنند، بنابراین شما را مغناطیسی نمی کنند.
شایعه ۱۰: واکسن ها را می توان از طریق درمان های خانگی مانند حمام بوراکس یا حجامت، غیرفعال یا حذف کرد.
برخی بهاصطلاح «ضد واکسنها» در حال ترویج راهحلهایی برای «درمان» واکسیناسیون در شکاکانی هستند که به دلیل دستورات مجبور به تزریق واکسن شدند. اخیراً خلاصهای از چنین درمانهای شبه علمی در اینترنت عرضه میشوند. یکی از آنها که ادعا میکند که سموم، فناوریهای نانو و تشعشعات ناشی از واکسیناسیون را میتوان با حمام جوش شیرین، نمک اپسوم و بوراکس پاککننده خانگی از بدن پاک کرد. مانند سایر تصورات نادرست، درمانی مانند این واکسن را "حذف" نمی کند یا این عناصر موجود را از بدن پاکسازی نمی کند. در واقع، بوراکس ممکن است باعث آسیب فیزیکی به چشم و پوست شود. افراد دیگری که مخالف واکسیناسیون کووید-۱۹ هستند، حذف واکسن را از طریق حجامت (یک درمان جایگزین شامل ایجاد نیروی مکش برای کشیدن خون به داخل پوست)، ایجاد بریدگی در پوست، و استفاده از یک سرنگ خالی برای "غیر فعال کردن" واکسن توصیه کرده اند. هیچ یک از این روش ها آنچه را که مدافعان ادعا می کنند انجام نمی دهند و می توانند آسیب به بار آورند. افراد ترسو به دنبال تأیید احساسات خود هستند و بنابراین احتمال بیشتری دارد که ادعاهای عجیب و غریب را بپذیرند. مردم می توانند هر نظریه ای را که می خواهند درباره هر چیزی بسازند. "اطلاعات خود را از یک منبع معتبر دریافت کنید." به سازمانهایی مانند CDC، برای کسب اطلاعات دقیق و مورد اطمینان، اعتماد کنید.
سخنی از مجموعه گرین پایش
مهندسی ژنتیک به دانشمندان اجازه تولید انبوه واکسنهای RNA مانند برخی از واکسنهایی که برای درمان COVID-19 استفاده میشوند را داده است. با درک مفاهیم کلی ژنتیک، بهتر می توانید کاربردهای آن ها در پزشکی و پیامدهای آن ها بر سلامتی خود را درک کنید. همچنین هرچه درک وسیع تری از مکانیسم های مولکولی و ژنتیک داشته باشید، راحت تر می توانید شایعات را از واقعیات تشخیص دهید. هدف مجموعه گرین پایش افزایش سطح آگاهی شما در همه حوزه های سلامت به خصوص ژنتیک و ابعاد آن می باشد. با پزشکان و مشاوران این مجموعه از طریق لینک های زیر در ارتباط باشید.