سی تی اسکن ریه برای بیماران کووید-۱۹: همه آنچه باید بدانیم

به دلیل افزایش موارد ;کرونا، از یک طرف هیچ جایی در بیمارستان ها باقی نمی ماند و از طرف دیگر آزمایشگاه ها و رادیولوژی برای CT اسکن و اشعه X پر از جمعیت می شوند. تقریباً هر بیمار با داشتن نسخه یا بدون توصیه پزشک برای آزمایش سی تی اسکن به مراکز تصویربرداری مراجعه می کند. آیا آن ها به سی تی اسکن نیاز دارند یا نه؟ گزارش سی تی اسکن چقدر می تواند در تعیین خط درمان کمک کند؟ آیا ضرری دارد؟ و بسیاری دیگر از این گونه سوالات که در ادامه به آن پاسخ داده ایم.

به دلیل افزایش موارد کووید-۱۹، و گاها جوابدهی با تاخیر تست PCR در اوج شیوع کووید-۱۹، افراد مشکوک بدون نسخه برای انجام سی تی اسکن ریه اقدام می کنند. سواب بینی و حلق برای تشخیص ویروس با تکنیک PCR می تواند گزارش منفی کاذب نیز داشته باشد (یعنی حتی در صورت وجود ویروس، گاها آزمایش قادر به تشخیص نیست). به دلیل گزارش منفی کاذب، بسیاری از بیماران با خیال راحت به اجتماع و محیط های کار خود بازمی گردند و بیماری را به جامعه منتقل می کنند. این نیز یکی از دلایل افزایش سی تی اسکن است. باید به این نکته توجه کرد که سی تی اسکن نه تنها بیمار را در معرض دوز شدید اشعه مضر قرار می دهد، بلکه یک امر گران قیمت است. با توجه به این موارد، برخی از سوالات متداول مربوط به سی تی اسکن وجود دارد که در زیر به تعدادی از آن ها پاسخ داده می شود.

سی تی اسکن چیست؟

توموگرافی کامپیوتری. HRCT نیز به معنی CT با وضوح بالا می باشد (قرار گرفتن در معرض تشعشع بیشتر برای دستیابی به نتایج دقیق تر). این استاندارد برای کووید-۱۹ در نظر گرفته شده است. حتی زمانی که PCR قادر به تشخیص ویروس نیست، HRCT به وضوح در مورد وجود و شدت عفونت به شما اطلاع می دهد (در صورت درگیر شدن ریه ها).
•    آیا همه بیماران کووید نیاز به انجامCT  قفسه سینه دارند؟ خیر.
•    حال که جواب منفی است، پس چه افرادی نیاز به انجام سی تی اسکن ریه دارند؟ بیماران با علائم متوسط تا شدید مانند اکسیژن خون کمتر از ۹۳ درصد، میزان تنفس کمتر از  ۲۴ بار در دقیقه، تب مداوم، سرفه بیش از ۷ روز، تنگی نفس.
•    آیا تصویر برداری اشعه ایکس از سی تی اسکن ایمن تر است؟ بله. سی تی اسکن بدن را بیشتر در معرض اشعه قرار می دهد که می تواند منجر به بیماری های دیگر شود. انواع مختلفی از سی تی اسکن ها وجود دارد، اما برای بیماری کووید، HRCT (توموگرافی کامپیوتری با وضوح بالا) توصیه می شود که در مقایسه با اشعه ایکس قفسه سینه را ۵۰ تا ۱۰۰ برابر بیشتر در معرض اشعه قرار می دهد.

CTSS چیست؟

میزان شدت سی تی اسکن. این شیوه یک سیستم نمره دهی برای کشف مناطق درگیر ریه می باشد. ۳ لوب (حفره/پارتیشن) در ریه راست و ۲ لوب در ریه چپ وجود دارد. هر یک از پنج لوب ریه از نظر بصری نمره گذاری شده و از ۱ تا ۵ به آن ها نمره داده می شود:
•    ۱: کمتر از ۵ درصد درگیری لوبار.
•    ۲: بین ۵ تا ۲۵ درصد درگیری لوبار.
•    ۳: بین ۲۵ تا ۵۰ درصد درگیری لوبار.
•    ۴: بین ۵۰ تا ۷۵ درصد درگیری لوبار.
•    ۵: بیشتر از ۷۵ درصد درگیری لوبار.

سپس، نمره نهایی جمع بندی نمرات لوبار فردی خواهد بود و از ۲۵ (نمره کل) خواهد بود:
•    نمره ۱ تا ۸: عفونت خفیف
•    نمره ۹ تا ۱۵: عفونت متوسط
•    نمره بیشتر از ۱۵: عفونت شدید
سپس کل درگیری ریه با ضرب نمره کل در عدد ۴ بدست می آید. به عنوان مثال اگر نمره ۸ برای شخصی گزارش شود، درصد کلی درگیری ریه فرد برابر ۳۲ می باشد. با این حال، تجربه نشان داده است که درگیری ریه همیشه کمی کمتر از این محاسبه است.

چه زمانی باید سی تی اسکن کرونا را تکرار کرد؟

فقط در صورتی که بیمار به درمان های مورد استفاده، پاسخ نداده باشد یا در صورت بدتر شدن علائم بالینی.

چه زمانی نباید سی تی اسکن را تکرار کرد؟

هنگامی که علائم بالینی بیمار بهبود می یابد. اگر بیمار به درمان پاسخ می دهد یا اگر وضعیت بیمار پایدار است، دیگر نیازی به تکرار CT نیست.
•    اگر یک بیمار به طور کامل درمان شود اما هنوز دارای CTSS بالا باشد، به چه معناست؟ این بدان معناست که ریه ها به دلیل عفونت حاد فیبروزه شده اند و بهبود آن هفته ها تا ماه ها طول می کشد. نیازی به نگرانی در مورد آن نیست. اگر علائم بالینی برطرف شد، نیازی به وحشت در مورد CTSS نیست. تمرینات فیزیوتراپی موضعی و اسپیرومتری ریه در این زمینه کمک می کند.
•    اگر CTSS بیمار پایین باشد، آیا هنوز این شانس وجود دارد که بیمار به بیمارستان نیاز داشته باشد؟ بستری شدن بیشتر به علائم بالینی بیماران بستگی دارد و به CTSS وابسته نیست. اگر علائم بالینی شدید باشد و بیمار قادر به حفظ اشباع طبیعی اکسیژن خون ( بیشتر از ۹۴ درصد ) نباشد، با وجود CTSS پایین، باید به بیمارستان مراجعه کند. به طور مشابه اگر CTSS بالا باشد اما اشباع حفظ شود، نیازی به بستری شدن ندارد. بیماران مبتلا به بیماری های دیگر مانند دیابت، تیروئید، فشار خون بالا، COPD، آسم و بیماری های قلبی ممکن است حتی در CTSS پایین بستری شوند.
•    آیا می توان برای خانم های باردار انجام داد؟ خیر. تابش اشعه می تواند اثرات نامطلوبی بر نوزاد در رحم بگذارد. در صورت ابتلای شدید خانم باردار به کووید-۱۹؛ زندگی مادر و کودک همیشه در اولویت است، بنابراین در این افراد با نظر پزشک متخصص تصمیم درست اتخاد شود.

برای دریافت مشاوره آنلاین کرونا روی این لینک کلیک کنید