آیا تزریق واکسن های کووید-۱۹ از طریق مجرای بینی، عملکرد و تاثیر بهتری دارد؟

واکسن های کووید -۱۹ در تلاش هستند تا همه گیری ناشی از ویروس را در سراسر جهان تحت کنترل درآورند. و در حالی که واکسن های تزریقی عضلانی در محافظت در برابر ویروس کرونا کار عملکرد خوبی را از خود نشان می دهند، اما متخصصان و دانشمندان هنوز به دنبال راه هایی برای بهبود فرایند واکسیناسیون با بررسی سایر ابزارهای تجویز داروهای بیولوژیکی هستند.

مجرای داخل بینی به عنوان یک جایگزین

بحث این که یک دارو از طریق مجرای بینی تجویز شود اساساً به این معنی است که دارو از طریق ساختارهای بینی وارد بدن و سیستم ایمنی می شود. این نوع دارورسانی، غیرتهاجمی در نظر گرفته می شود زیرا ورود دارو به بدن نیازمند هیچگونه وسیله ای نیست. از طرف دیگر، تزریق عضلانی، تهاجمی در نظر گرفته می شود زیرا شامل نفوذ یک سوزن به داخل پوست است. تنها از طریق همین تفاوت، برای دانشمندان منطقی تر است که واکسنی تهیه کنند که بتوان آن را به روش غیرتهاجمی تزریق کرد.
با این حال، تلاش ها برای ساخت واکسن های کووید-۱۹ بینی فراتر از بحث های تهاجمی و غیرتهاجمی است. متخصصان پزشکی و دانشمندانی که روی این نژاد جدید واکسن کار می کنند، ظاهراً به دنبال یک عامل مهم دیگر یعنی خنثی سازی هستند. این نوع ایمنی، زمینه ای از مصونیت را فراهم می کند که می تواند انواع عفونت هایی را که از قسمت خاصی از بدن وارد و شروع می شوند، خنثی کنند. در مورد کووید-۱۹، این مسیر ورود، مجرای بینی است.
SARS-CoV-2 ، عامل بیماری کووید-۱۹، هنگام ورود از طریق بینی به دستگاه تنفسی حمله می کند. دانشمندان تصور می کنند که واکسن های مجرای بینی می توانند از غشاهای مخاطی بینی و گلو بهتر از تزریق های عضلانی واکسن، محافظت کنند. اگرچه فرآیند دستیابی به خنثی سازی عفونت از طریق واکسن های مجرای بینی کمی نامشخص است، اما هیچ دلیلی وجود ندارد که تصور کنیم واکسن های مجرای بینی در جلوگیری از عفونت کار بهتری نسبت به واکسن های تزریقی رایج انجام نمی دهند.

مزایای واکسن های کرونا از مجرای بینی

واکسن های مجرای بینی می توانند به راحتی از مخاط بینی و گلو محافظت کند، زیرا از طریق بینی وارد می شود. اما برعکس آن، واکسن داخل عضلانی می توانند همان نوع محافظت را هنگامی ایجاد کنند که سطح بالایی از آنتی بادی های گردش خون را ایجاد کرده و به مجرای بینی برسانند. متأسفانه، این نوع مصونیت به مرور زمان کاهش می یابد و سطح آنتی بادی چند ماه پس از واکسیناسیون کاهش می یابد.
واکسن های مجرای بینی نیازی به سرنگ ندارند، بنابراین تزریق آنها برای کودکان و افرادی که فوبیای سوزن دارند، آسان تر است. مطالعه ای که توسط دانشگاه کمبریج در ماه ژوئن به صورت آنلاین منتشر شد، نشان می دهد که ترس از تزریق می تواند در تردید از تزریق واکسن به تعدادی از افراد بزرگسال کمک کند. همان بررسی نشان داد که ترس از فرآیند تزریق در جوانان نیز بسیار زیاد است.
یکی دیگر از مزایای قابل توجه واکسن بینی نسبت به تزریق داخل عضلانی مربوط به ضایعات پزشکی است. از آن جا که واکسن های داخل بینی برای تزریق به سرنگ نیاز ندارند، ضایعات پزشکی کمتری تولید می کنند. این امر همچنین هزینه های آماده سازی را کاهش می دهد. در همین حال، واکسن های موجود هزینه های بیشتری را تحمیل کرده و ضایعات بیشتری تولید می کنند، زیرا هر بار تزریق واکسن، شامل استفاده از یک ویال و یک سرنگ است.
با در صورت در نظر گرفتن نحوه ذخیره سازی و ماندگاری، واکسن های موجود کووید در مقایسه با واکسن های داخل بینی با مشکلات متعددی مواجه هستند. برخی از واکسن های mRNA به سردخانه بسیار سرد نیاز دارند و این می تواند مشکل بزرگی در مکان هایی با زیرساخت های ناکافی ، تجهیزات پزشکی و یا حتی تأمین برق ایجاد کند. اما واکسن های مجرای بینی که در حال حاضر در دست آزمایش هستند نیازی به سردخانه ندارند و این امر برای کشورهای دارای مشکلات لجستیکی مطلوب تر است.

تحقیقات در حال انجام برای واکسن های مجرای بینی
در حال حاضر بسیاری از کشورها در حال توسعه واکسن کرونا به شکل اسپری بینی هستند. تایلند به تازگی اعلام کرده است که به دنبال موفقیت در آزمایشات روی موش، آزمایش اسپری بینی کرونا روی انسان را به زودی آغاز می کند. راچادا ثانادیرک، سخنگوی معاون دولت این کشور در مصاحبه با رویترز گفت: اگر آزمایشات انسانی خوب پیش برود، می توانند در اواسط سال ۲۰۲۲ این واکسن در اختیار عموم قرار دهند. به غیر از تایلند، کانادا نیز در حال توسعه واکسن های اسپری بینی خود برای مقابله با کووید-۱۹ می باشد. 
دیگر کشورهایی که روی واکسن های غیر تزریقی کار می کنند شامل ایالات متحده، انگلستان ، هند و چین هستند. در صورت به ثمر رسیدن آزمایشات بالینی، جهان می تواند انتظار ارایه  بیشتر واکسن های غیرتهاجمی را داشته باشد که بسیاری از کارشناسان آن را راه حلی مناسب برای نرخ پایین واکسیناسیون در مکان های خاص می دانند.