آزمایش تشخیص HIV برای مشخص کردن اینکه آیا فردی به ویروس نقص ایمنی انسانی (HIV) آلوده شده است یا خیر، انجام می شود. این آزمایش به طور معمول روی نمونه خون یا بزاق دهان انجام می شود، اما در سال ۲۰۱۵ استفاده از آزمایش مبتنی بر، ادرار نیز در ایالات متحده تایید شد.
هر دو نوع آزمایش، هم نوعی که در بیمارستان ها و کلینیک ها با دستگاه های تشخیص سریع انجام می شود و هم نوع خانگی که در منزل استفاده می شود، در صورت استفاده صحیح، بسیار دقیق هستند. با این حال، اگر آزمایش خیلی زود پس از قرار گرفتن در معرض ویروس انجام شود، ممکن است نتیجه نادرستی ارائه دهد.
ما در این مقاله سعی داریم جزئیات آزمایشات موجود، میزان دقت آزمایشها، چگونگی انجام آزمایشها و اینکه در صورت مثبت بودن آزمایش تشخیص HIV چه انتظاری باید داشته باشید را شرح دهیم.
کارشناسان ما آماده پاسخگویی به سوالات شما در این زمینه می باشند.
آزمایش تشخیص HIV
به طور کلی پزشکان معتقدند، گروه هایی از افراد که احتمال بیشتری برای مواجه با ویروس HIV دارند، باید طبق یک برنامه معین و زمان بندی شده برای انجام آزمایش تشخیص HIV اقدام نمایند.
از جمله این گروه ها عبارتند از:
- مردان فعال جنسی که با مردان، رابطه جنسی دارند
- افراد ترنس، به ویژه افراد ترنس زنانه (افرادی که در بدو تولد مرد هستند اما به عنوان زن شناسایی می شوند)
- فرادی که رابطه جنسی را با پول مبادله می کنند
- هر کسی که بدون حفاظت کافی درگیر رابطه جنسی می شود، از جمله رابطه جنسی بدون کاندوم یا رابطه جنسی با شرکای متعدد
دو روش مستقیم و غیرمستقیم برای آزمایش تشخیص HIV وجود دارد. روش های غیر مستقیم، ویروس را تشخیص نمی دهند، بلکه پروتئین هایی به نام آنتی بادی ها را تشخیص می دهند که توسط سیستم ایمنی بدن در پاسخ به ویروس HIV تولید می شوند. روش های مستقیم پروتئین هایی در سطح ویروس، به نام آنتی ژن ها، یا مواد ژنتیکی HIV به شکل RNA (اسید ریبونوکلئیک، که در تنظیم بیان ژن مهم است) تشخیص می دهد.
تست های تشخیصی موجود از نظر سرعت، دقت و سهولت استفاده متفاوت است و شامل موارد زیر می باشند:
- آزمایشهای استاندارد در محل مراقبت: آزمایشهای مبتنی بر آزمایشگاه هستند که فقط آنتیبادیهای HIV را تشخیص میدهند. این تست که همچنین به نام الایزا HIV (ELISA) شناخته میشود، نیاز به خونگیری دارد. نتایج معمولاً طی یک تا دو روز کاری ارائه میگردد.
- آزمایشهای سریع خانگی: این آزمایشها، تستهای آنتیبادی مبتنی بر بزاق هستند که میتوان آنها را به صورت آنلاین یا از بسیاری از داروخانهها خریداری کرد. اگرچه دقت این آزمایش نسبت به آزمایشهای در محل مراقبت کمتر است، اما حریم خصوصی را برای فرد فراهم میکند و میتواند نتایج را طی حدود ۲۰ دقیقه ارائه دهد.
- آزمایشهای اسید نوکلئیک یا PCR: آزمایشهای خونی هستند که RNA ویروس HIV را تشخیص میدهند. اگرچه این آزمایش گران است، اما میتواند HIV را زودتر از سایر روشهای آزمایش تشخیص دهد و ممکن است در صورتی که اخیراً در معرض خطر بالایی قرار گرفتهاید یا علائم حاد عفونت اولیه را تجربه میکنید، مناسب باشد. همچنین از NAT برای غربالگری خون اهدایی یا آزمایش نوزادان مشکوک مبتلا به HIV استفاده میشود. نتایج معمولاً طی چند روز کاری ارائه میگردد.
هر نتیجه مثبت (که به آن نتیجه اولیه مثبت گفته می شود) برای اطمینان از صحت تشخیص، نیاز به یک آزمایش تأییدی دوم دارد. تنها استثناء، آزمایش NAT(PCR) است که نیازی به تأیید ندارد.
آزمایش تشخیص HIV در صورت استفاده صحیح، بسیار دقیق هستند. با این حال، برخی از روشهای آزمایش نسبت به سایرین قابل اعتمادتر هستند. استفاده یا نگهداری نادرست از کیت های تشخیصی نیز میتواند بر دقت آزمایش تأثیر بگذارد.
به طور کلی، آزمایش هایی که در مراکز درمانی انجام می شوند، به دلیل ریسک کمتر خطای کاربر، دقیق تر از آزمایشات خانگی هستند. همچنین آزمایشهای خون به دلیل وجود غلظت بالاتری از ویروس HIV در خون، نسبت به آزمایشهای بزاق یا ادرار دقت بیشتری دارند.
برخی شرایط نیز میتوانند باعث ایجاد نتیجه مثبت کاذب در آزمایش شوند، به این معنی که آزمایش نتیجه مثبت برای HIV را نشان میدهد در حالی که فرد در واقع مبتلا به HIV نمی باشد. شرایطی که میتوانند باعث مثبت کاذب شوند عبارتند از بیماری هایی چون سیفلیس، لوپوس و لایم. آزمایشهای تأییدی تقریباً همیشه این یافتههای نادرست را از بین میبرند.
طبق اعلام FDA (سازمان غذا و داروی آمریکا) آزمایشهای سریع خانگی HIV دارای ۸ درصد خطای منفی هستند. این بدان معناست که از هر ۱۲ نتیجه منفی، ۱ مورد نادرست است و فردی که آزمایش داده در واقع به ویروس مبتلاست. این موضوع نه تنها به دلیل خطای کاربر بلکه به دلیل حساسیت کمتر تست مبتنی بر بزاق نیز میباشد.
خطرات و موارد منع مصرف آزمایش تشخیص HIV
آزمایش تشخیص HIV تقریباً هیچ خطری ندارد و موارد منع مصرفی برای آن وجود ندارد، به این معنی که هیچ دلیلی وجود ندارد که انجام این آزمایش را غیرضروری کند.
همچنین اگر از سوزن می ترسید یا از خون بیزار هستید، از قبل به پرستار یا متخصص مراقبت های بهداشتی که خون می گیرد اطلاع دهید. ممکن است گزینه های آزمایش دیگری در دسترس باشد. علاوه بر این، اگر هموفیلی (اختلال خونریزی که با لخته شدن خون تداخل می کند) دارید یا داروهای رقیق کننده خون مصرف می کنید، ممکن است از سوزنی به اندازه بسیار کوچک برای کاهش خطر خونریزی استفاده شود.
آمادگی قبل از انجام آزمایش تشخیص HIV
آزمایش تشخیص HIV به جز آمادگی خود شما برای انجام آزمایش، نیاز به هیچ آمادگی خاصی ندارد. با این حال، HIV همچنان بسیار استرس آور است و افراد اغلب به دلیل ترس از افشا شدن نتیجه از آزمایش تشخیص HIV اجتناب میکنند.
اگر نگران حریم خصوصی خود هستید می توانید با کارشناسان ما ارتباط بگیرید.
مصرف غذا و نوشیدنی قبل از انجام آزمایش تشخیص HIV
هیچ محدودیت غذایی یا نوشیدنی خاصی قبل از انجام آزمایش تشخیص HIV وجود ندارد. با این حال، اگر از یک تست دهانی خانگی استفاده میکنید، از مسواک زدن یا استفاده از دهانشویه به مدت ۳۰ دقیقه قبل از آزمایش خودداری کنید، زیرا این کار ممکن است بر نتایج تأثیر بگذارد.
بهترین زمان انجام آزمایش تشخیص HIV
نکته مهم: دوره پنجره
زمانبندی بخش مهمی از آزمایش تشخیص HIV است. اگر در معرض ویروس HIV قرار گرفته باشید، دورهای به نام دوره پنجره وجود دارد که در آن آزمایش نمیتواند نتیجه دقیقی ارائه دهد. دلیل این امر آن است که آزمایش تشخیص HIV بهطور کلی آنتیبادیها و/یا آنتیژنها را تشخیص میدهد و بدن شما برای تولید مقدار کافی از آنها جهت نتیجهی دقیق به زمان نیاز دارد. اگر خیلی زود آزمایش دهید، نتیجهی منفی کاذب دریافت خواهید کرد. حتی با آزمایش اسید نوکلئیک (PCR) نیز باید تا زمانی که ویروس به سطوح قابل تشخیص تکثیر یابد، صبر کنید.
از آنجایی که سطوح قابل تشخیص بر حسب فرد میتواند متفاوت باشد، اکثر متخصصین بر اساس جدول زمانی زیر به شما توصیه میکنند که پس از احتمال در معرض قرار گرفتن ویروس، برای آزمایش تشخیص HIV صبر کنید.
• تست ترکیبی HIV Ag/Ab: یک ماه پس از تماس احتمالی با ویروس
• سایر آزمایشات تشخیص HIV: سه ماه پس از تماس احتمالی با ویروس
توجه داشته باشید: این جدول زمانی صرفاً برای راهنمایی است. بهترین زمان برای انجام آزمایش تشخیص HIV را با پزشک یا مشاور خود در میان بگذارید.
انجام آزمایش تشخیص HIV یک فرایند سه مرحلهای است که شامل موارد زیر می باشد:
• انجام آزمایش تشخیص HIV: بسته به نوع آزمایش انتخابی، ممکن است نیاز به نمونه خون، بزاق دهان یا ادرار باشد. این فرایند معمولاً ساده و بدون درد است.
• مشاوره بعد از آزمایش تشخیص HIV: پس از دریافت نتایج آزمایش، مشاور یا پزشک در مورد معنای نتایج و اقدامات بعدی با شما صحبت خواهد کرد. در صورت مثبت بودن نتیجه، مشاور شما را در مورد درمان و مراقبتهای بعدی راهنمایی خواهد کرد.
توجه داشته باشید: این اطلاعات صرفاً برای آشنایی کلی است. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد جزئیات فرایند آزمایش تشخیص HIV می توانید با کارشناسان ما در ارتباط باشید.
هزینه آزمایش تشخیص HIV چقدر است؟
هزینه آزمایش تشخیص HIV تحت تأثیر عوامل مختلفی از جمله نوع بیمه درمانی شما و محل انجام آزمایش و نوع آزمایش شما قرار دارد.
آیا جواب آمایش تشخیص HIV محرمانه است؟
مهم است بدانید که حتی با اینکه جواب آزمایش تشخیص HIV شما محرمانه است، شما باید شریک جنسی خود را از این موضوع آگاه کنید. هدف از این آگاهی این است که در ابتدا شریک جنسی شما هم باید آزمایش تشخیص HIV انجام دهد و در قدم بعدی شریک جنسی شما با اطلاع از وضعیت HIV خود می تواند مراقبت های درمانی دریافت کند و همچنین اقدامات لازم جهت پیشگیری از ابتلا به ویروس HIV را انجام دهد.
این نکته بسیار قابل توجه است که ممکن است فکر کنید که اگر به تازگی در معرض ویروس HIV قرار گرفته باشید، دیگر کاری از شما ساخته نیست. این تصور اشتباه است.
اگر بدون کاندوم رابطه جنسی برقرار کردهاید، سوزن مشترک استفاده کردهاید یا به هر طریق دیگری در معرض ویروس HIV قرار گرفتهاید، ممکن است بتوانید با شروع مصرف داروی پیشگیری پس از مواجهه با HIV یا همان PEP طی 72 ساعت، از ابتلا به این ویروس جلوگیری کنید.
پیشگیری پس از مواجهه با HIV یا همان PEP چیست؟
همانطور که در بخش قبل اشاره شد، در صورت قرار گرفتن احتمالی در معرض ویروس HIV، ناامید نشوید. با شروع به موقع مصرف داروی PEP، میتوانید به میزان قابل توجهی از ابتلا به این ویروس جلوگیری کنید.
PEP چیست؟
PEP یک دوره کوتاه مدت 28 روزه از داروهای ضد ویروسی است که بلافاصله پس از قرار گرفتن احتمالی در معرض HIV مصرف میشود. این داروها با جلوگیری از تکثیر ویروس در بدن، میتوانند از ابتلا به عفونت HIV پیشگیری کنند.
چه کسانی میتوانند از PEP استفاده کنند؟
PEP برای افرادی که فکر میکنند در معرض ویروس HIV قرار گرفتهاند، در نظر گرفته شده است. این موارد عبارتند از:
• سوراخ شدن یا پاره شدن کاندوم در حین رابطه جنسی.
• استفاده مشترک از سوزن یا سرنگ با فردی که HIV مثبت است.
• قرار گرفتن در معرض خون فرد مبتلا به HIV از طریق بریدگی یا زخم باز.
اثربخشی PEP چگونه است؟
تحقیقات نشان دادهاند که PEP در صورت شروع زودهنگام (طی 72 ساعت پس از قرار گرفتن در معرض ویروس) میتواند خطر ابتلا به HIV را تا 79% کاهش دهد.
دوره درمان PEP چقدر است؟
دوره درمان PEP معمولاً 28 روز طول میکشد. بسته به شدت قرار گرفتن در معرض ویروس، ممکن است برای شما دو یا سه داروی ضد ویروسی تجویز شود. پزشک یا پرستار شما میتواند بهترین نوع و مقدار دارو را برای شما تعیین کند.
مهم است به خاطر داشته باشید که PEP یک روش پیشگیری 100% موثر نیست. به همین دلیل، حتی در صورت مصرف PEP، انجام آزمایش تشخیص HIV به صورت منظم برای اطمینان از وضعیت خود مهم است.
اقدام کنید و از خود محافظت کنید!
اگر فکر میکنید در معرض ویروس HIV قرار گرفتهاید، در اسرع وقت اقدامات لازم پزشکی خود را شروع کنید.هرچه زودتر برای مصرف PEP اقدام کنید، موثرتر خواهد بود
کارشناسان ما آماده پاسخگویی به سوالات شما در این زمینه می باشند.
برای درک بهتر مطلب مطالعه مقاله داروی PEP در درمان ایدز (HIV) چگونه عمل می کند؟ را به شما پیشنهاد می کنیم.
مشاوره قبل از انجام آزمایش تشخیص HIV چگونه است؟
انجام مشاوره قبل از انجام آزمایش تشخیص HIV به شما توصیه می شود. در طول این مشاوره، ممکن است از شما دربارهی تماسهای اخیرتان در صورت وجود، و همچنین عادات جنسی یا مصرف مواد تفریحی سوال شود. این سوالات برای ارزیابی وضعیت شما و همچنین آزمایش تشخیصی مناسب برای شما می باشد. مشاور برای شما توضیح خواهد داد که HIV و ایدز چیست، چگونه آزمایش انجام میشود، دوره پنجره به چه معنا هستش و منظور از نتیجههای مثبت و منفی به چه صورت است. اگر تشخیص داده شود که شما زودتر از زمان مناسب آزمایش را انجام دادهاید، مشاور ممکن است درخواست کند زمانی که تست احتمالاً دقیقتر است، مجدداً انجام دهید.
"احساس راحتی کنید که هر سوالی که نیاز دارید بپرسید. هیچ چیزی به نام سوال بد وجود ندارد." پزشک اینجا حضور دارد تا اطلاعات لازم و کافی در مورد وضعیت سلامت شما و همچنین نوع تست تشخیصی مورد نیاز شما را در اختیارتان بگذارد تا بتوانید تصمیم درستی بگیرید.
انواع آزمایش تشخیص HIV و زمان انجام آن
روال کار و زمان آزمایش تشخیص HIV بسته به نوع آن متفاوت است. در اینجا به انواع رایج آزمایش HIV و نحوه انجام آنها اشاره میکنیم:
1- آزمایش تشخیص HIV از نمونه خون یا بزاق دهان با جوابدهی سریع:
• این نوع آزمایش، نتیجه را در عرض چند دقیقه پس از نمونهگیری ارائه میدهد.
• برای انجام این آزمایش، معمولاً یک نمونه خون از انگشت یا یک سوآب از دهان شما گرفته میشود.
2- آزمایش آنتیبادی برای تشخیص HIV از نمونه خون یا بزاق دهان:
• این نوع آزمایش رایجترین نوع آزمایش تشخیص HIV است و نتیجه آن معمولاً طی چند روز کاری پس از نمونهگیری آماده میشود.
• برای انجام این آزمایش، یک نمونه خون از رگ شما گرفته میشود. در برخی موارد، ممکن است از بزاق دهان شما نیز نمونهگیری شود (این نوع آزمایش به تازگی مورد تأیید قرار گرفته است).
3- آزمایش تشخیص HIV از نمونه ادرار:
• گرچه آزمایش ادرار برای HIV تایید شده است، اما به ندرت در محیطهای بالینی مورد استفاده قرار میگیرد.
• دلیل اصلی این امر، دقت پایینتر این آزمایش نسبت به سایر تستهای موجود است.
توجه داشته باشید:
قبل از انجام هر نوع آزمایش HIV، با یک مشاور یا متخصص بیماری های عفونی صحبت کنید تا بهترین نوع آزمایش را برای شرایط خود انتخاب نمایید.
مهم است که در مورد سابقه پزشکی خود و هرگونه دارویی که مصرف میکنید با مشاور یا پزشک خود، صادق باشید.
در بخش بعدی به جزئیات بیشتری در مورد هر نوع آزمایش و نحوه انجام آن خواهیم پرداخت.
آزمایش تشخیص HIV از نمونه خون با جوابدهی سریع
آزمایش تشخیص HIV به صورت سریع، نوعی آزمایش است که نتیجه آن را میتوانید در عرض چند دقیقه پس از نمونهگیری دریافت کنید. مراحل انجام این آزمایش به شرح زیر است:
1. ضدعفونی کردن انگشت:
ابتدا فردی که آزمایش را انجام میدهد، انگشت شما را با یک پد الکلی یا دستمال ضدعفونیکننده تمیز میکند.
۲. نمونهگیری خون:
• با استفاده از یک ابزار فنری به نام لانتِست (Lancet)، فرد آزمایشکننده انگشت شما را خراش میدهد تا یک قطره خون خارج شود.
• این قطره خون با یک لوله شیشهای کوچک به نام پیپت (Pipette) برداشته میشود.
۳. آمادهسازی نمونه:
• خون گرفته شده به درون یک مایع شیمیایی به نام بافر (Buffer) ریخته میشود.
• سپس دو ماده شیمیایی دیگر (رنگآمیزیکننده و محلول شفافکننده) به یک حفره پلاستیکی به نام غشاء (Membrane) اضافه میشود.
• خون، بافر و سایر مواد شیمیایی در این حفره با هم مخلوط میشوند.
۴. تفسیر نتایج:
• پس از گذشت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه، غشاء بررسی میشود.
o اگر یک نقطه قرمز در پایین غشاء وجود داشته باشد، آزمایش غیرفعال (منفی) است.
o اگر دو نقطه قرمز در غشاء وجود داشته باشد، آزمایش فعال (احتمالاً مثبت) است.
۵. آزمایش تأییدی:
با توجه به اینکه آزمایش سریع خون برای تشخیص HIV تنها یک آزمایش غربالگری است، در صورت مثبت شدن نتیجه، برای تأیید نتیجه، نیاز به انجام یک آزمایش خون تأییدی دیگر است. نتایج آزمایش تأییدی طی چند روز کاری در دسترس خواهد بود.
توجه داشته باشید:
آزمایش سریع خون HIV یک ابزار تشخیصی اولیه است و نتیجه مثبت آن لزوماً به معنای ابتلا به HIV نیست. برای تأیید نتیجه مثبت، انجام یک آزمایش تأییدی خون ضروری است.
آزمایش تشخیص HIV از نمونه بزاق با جوابدهی سریع
آزمایش تشخیص HIV از نمونه بزاق به صورت سریع، نوع دیگری از آزمایش با جوابدهی سریع است که نتیجه آن را میتوانید در عرض چند دقیقه پس از نمونهگیری دریافت کنید. مراحل انجام این آزمایش به شرح زیر است:
1. نمونه گیری با سوآب دهانی:
• در این آزمایش از یک سوآب مخصوص دهان استفاده می شود.
• فرد آزمایش کننده با این سوآب، بین دندان ها و لثه بالا و پایین شما را به آرامی پاک می کند.( توجه داشته باشید هر سوآب نباید بیشتر از یک بار مصرف شود.)
2. آماده سازی نمونه:
• پس از نمونهگیری، سوآب در یک محلول بافر (Buffer) به مدت ۲۰ دقیقه قرار داده میشود.
3. تفسیر نتایج:
• سواب دهانی دارای یک پنجره نتایج مشابه با بیبیچکهای خانگی است.
o اگر پنجره روی دسته سواب یک خط داشته باشد، آزمایش غیرفعال (منفی) است.
o اگر پنجره دارای دو خط باشد، آزمایش فعال (احتمالاً مثبت) است.
4. آزمایش تأییدی:
• نتیجه مثبت آزمایش سریع دهانی نیز نیاز به تأیید با یک آزمایش خون تأییدی دارد.
آزمایش تشخیص HIV به روش الایزا
رایجترین نوع آزمایش تشخیص HIV، آزمایش خون آنتی بادی است به روش الایزا است که نتیجه آن معمولا بعد از چند روز کاری مشخص می شود.
مراحل این آزمایش به شرح زیر است:
1. بستن بازو:
ابتدا فرد آزمایشکننده برای بهتر پیدا کردن رگ، یک کش لاستیکی را به دور قسمت بالای بازوی شما میبندد تا رگ متورم شود.
2. ضدعفونی کردن محل تزریق:
پوست اطراف محل تزریق با یک پد الکلی یا دستمال ضدعفونیکننده تمیز میشود.
3. نمونهگیری خون:
فرد آزمایش گیرنده سوزن را وارد رگ شما می کند.
4. کشیدن خون:
از رگ شما خون بوسیله یک لوله آزمایش خلاء به اندازه 2 تا 4 میلی لیتر خارج می شود.
5. خارج کردن سوزن و پانسمان بازو:
پس از اتمام نمونهگیری، سوزن خارج شده و روی بازوی شما پانسمان گذاشته میشود.
6. ارسال نمونه به بخش فنی آزمایشگاه:
لوله آزمایش حاوی خون شما برای بررسی به بخش فنی آزمایشگاه فرستاده میشود. در صورت مثبت بودن اولیه (Reactive) نمونه خون، آزمایشگاه بلافاصله یک آزمایش تأییدی دیگر را روی همان نمونه خون انجام میدهد.
7. دریافت نتایج:
معمولا طی چند روز کاری نتیجه آزمایش شما آماده است.
آزمایش تشخیص HIV به روش PCR
این آزمایش هم از روی نمونه خون و هم بزاق انجام می شود. مراحل گرفتن آزمایش خون و بزاق همانند آزمایشات قبلی است با این تفاوت که جواب این آزمایش نیاز به تست تاییدی ندارد و دقیق تر از همه آزمایشات تشخیصی می باشد. معمولا جواب آن طی چند روز کاری آماده می شود.
بعد از آزمایش تشخیص HIV چه اقداماتی باید انجام دهیم؟
برخی از افراد میگویند که سختترین بخش آزمایش تشخیص HIV، نه خود آزمایش، بلکه انتظار برای دریافت نتایج آن است. این موضوع به ویژه در صورتی که نتیجه اولیه آزمایش شما مثبت باشد و مجبور باشید چند روز یا بیشتر برای نتایج نهایی صبر کنید، صادق است. انتظار برای دریافت نتایج آزمایش گاهی اوقات میتواند عذابآور باشد.
راهکارهایی برای حفظ آرامش در طول دوره انتظار:
• قدم به قدم پیش بروید: خودتان را درگیر احتمالات نکنید و به جای نگرانی در مورد نتایج احتمالی، روی کارهای روزمره خود تمرکز کنید.
• ورزش کنید: ورزش به بهبود روحیه و مبارزه با افسردگی کمک میکند.
• از الکل، مواد مخدر تفریحی و حتی کافئین خودداری کنید: برای اینکه آرام و متمرکز بمانید از مصرف این مواد خودداری کنید.
• به خودتان یادآوری کنید که راههایی برای درمان وجود دارد: اگر نگرانی زیادی دارید به خودتان یادآوری کنید که در صورت ابتلا به HIV، درمانهای مؤثر وجود دارند.
• با یک مشاور صحبت کنید: اگر نمی توانید به تنهایی با نگرانی های خود کنار بیایید بهتر است از یک مشاور کمک بگیرید.
به خاطر داشته باشید:
انتظار برای نتایج آزمایش تشخیص HIV میتواند یک دوره استرسزا باشد، اما لزوماً به این معنی نیست که نتیجه آزمایش شما مثبت است.
راههایی برای مدیریت استرس در طول دوره انتظار وجود دارد.
در صورت نیاز می توانید با کارشناسان ما در این زمینه ارتباط برقرار کنید.
تفسیر نتایج آزمایش تشخیص HIV
نتایج آزمایش تشخیص HIV به دو دسته تقسیم می شوند:
• غیرفعال (Nonreactive):
o اگر نتیجه آزمایش اولیه شما غیرفعال (منفی) باشد، به این معنی است که احتمالاً HIV ندارید.
o دو حالت برای نتیجه منفی وجود دارد:
واقعاً HIV ندارید.
آزمایش زودهنگام انجام شده است (دوره پنجره سپری نشده است).
• فعال (Reactive):
o اگر نتیجه آزمایش اولیه شما فعال (مثبت) باشد، به این معنی است که احتمالاً HIV دارید. اما این نتیجه قطعی نیست و نیاز به انجام آزمایش تأییدی دارد. در بخش بعدی در مورد نتایج مثبت به صورت مفصل صحبت خواهیم کرد.
جواب منفی آزمایش تشخیص HIV
• اگر نتیجه آزمایش شما منفی باشد، معمولاً نیازی به انجام آزمایش مجدد نیست (مگر اینکه در مورد زمان انجام آزمایش اولیه تردید وجود داشته باشد).
• مشاور یا پزشک شما در مورد راههای کاهش خطر ابتلا به HIV در آینده با شما صحبت خواهد کرد.
• اگر در معرض خطر بالای ابتلا به HIV قرار دارید، مشاور در مورد لزوم انجام آزمایشهای HIV به صورت دورهای با شما صحبت خواهد کرد.
نکات مهم:
• نتیجه منفی آزمایش HIV به این معنی نیست که در آینده به HIV مبتلا نخواهید شد.
• برای اینکه همچنان در معرض خطر پایین ابتلا به HIV باقی بمانید، اقدامات پیشگیرانه مانند استفاده از کاندوم را رعایت کنید.
جواب مثبت اولیه یا Reactive آزمایش تشخیص HIV
• اگر نتیجه آزمایش اولیه شما فعال (مثبت) باشد، به این معنی است که احتمالاً HIV دارید. اما این نتیجه قطعی نیست و به آن مثبت اولیه (Preliminary Positive) گفته میشود.
• برای اطمینان از صحت نتیجه، آزمایش دیگری به نام آزمایش NAT (Nucleic Acid Test) نیز انجام شود.
• آزمایش NAT یا همان PCR روش دقیقتری برای تشخیص HIV هستند.
• اگر نتیجه آزمایش تأییدی غیرفعال (منفی) باشند، باید حتما با پزشک متخصص عفونی ارتباط بگیرید.
بعد از نتیجه مثبت اولیه آزمایش تشخیص HIV چه اقدامی انجام دهیم؟
دریافت نتیجه مثبت اولیه میتواند بسیار استرسزا باشد. اما مهم است که به خاطر داشته باشید که این نتیجه لزوماً به معنای ابتلا به HIV نیست. در این مرحله، پزشک یا مشاور شما موارد زیر را برای شما توضیح خواهند داد:
• چگونگی انجام آزمایشهای تأییدی
• مدت زمان انتظار برای نتایج آزمایشهای تأییدی
• گزینههای حمایتی در دسترس
توجه داشته باشید:
انجام آزمایشهای تأییدی برای اطمینان از صحت نتیجه آزمایش اولیه الزامی است.
جواب فعال (قطعی مثبت) یا Confirmed Positive آزمایش تشخیص HIV
• اگر نتایج هر دو آزمایش اولیه و تأییدی فعال (مثبت) باشند، به این معنی است که شما HIV دارید.
دریافت نتیجه مثبت قطعی میتواند بسیار ناراحتکننده باشد. در این مرحله، پزشک یا مشاور شما در مورد موارد زیر با شما صحبت خواهد کرد:
مراحل بعدی، از جمله مراجعه به پزشک متخصص برای دریافت مراقبتهای پزشکی
گزینههای درمانی در دسترس
پیشگیری از انتقال HIV به دیگران
حمایتهای روحی و روانی در دسترس
مراقبتهای بعدی پس از جواب مثبت قطعی آزمایش تشخیص HIV
اگر نتیجه آزمایش شما مثبت باشد، به مراقبتهای پزشکی مستمر از سوی پزشک متخصص عفونتهای منتقله از راه جنسی نیاز خواهید داشت. پزشک متخصص میتواند در مورد گزینههای درمانی در دسترس با شما صحبت کند و یک برنامه درمانی مناسب برای شما تجویز نماید. در حال حاضر، درمانهای مؤثری برای HIV وجود دارد که میتواند به افراد مبتلا به HIV کمک کند تا عمر طولانی و سالمی داشته باشند.
حمایتهای روحی و روانی:
دریافت نتیجه مثبت HIV میتواند از لحاظ روحی بسیار استرسزا باشد. در این شرایط، صحبت با یک مشاور یا روانشناس میتواند به شما در زمینه مقابله با استرس و اضطراب ناشی از ابتلا به HIV کمک کند. کارشناسان ما آماده هرگونه پاسخگویی به سوالات شما می باشند.
مشاوره پس از آزمایش تشخیص HIV:
مشاوره پس از آزمایش بخش مهمی از فرآیند آزمایش تشخیص HIV است، صرف نظر از اینکه نتیجه آزمایش شما مثبت یا منفی باشد. هدف از مشاوره پس از آزمایش دو جنبه دارد:
• کمک به درک معنای نتایج آزمایش: مشاور شما در مورد نتیجه آزمایش شما با شما صحبت خواهد کرد و اطمینان حاصل میکند که به طور کامل معنای آن را درک میکنید.
• ارائه اطلاعات در مورد مراحل بعدی: مشاور شما در مورد اقدامات بعدی که باید برای حفظ سلامتی خود انجام دهید، به شما اطلاعات و راهنمایی ارائه خواهد داد. این اقدامات بسته به نتیجه آزمایش شما متفاوت خواهند بود.
دریافت نتیجه مثبت HIV میتواند یک رویداد استرسزا و چالشبرانگیز باشد. اما مهم است بدانید که شما تنها نیستید. در حال حاضر افراد زیادی با HIV زندگی میکنند و با درمان مناسب میتوانند زندگی طولانی و سالمی داشته باشند.
مهم است بدانید که:
• شما زمان کافی برای پرسیدن سوالات و درک کامل مراحل بعدی را دارید.
• اگر احساس overwhelmed (احساس غرق شدن در مشکلات) دارید، میتوانید درخواست کنید که در روز دیگری در مورد گزینههای خود صحبت کنید.
• با پزشک متخصص در مورد درمانهای موجود صحبت کنید و یک برنامه درمانی مناسب برای خود انتخاب نمایید.
• از سیستمهای حمایتی موجود استفاده کنید. صحبت با افراد دیگر مبتلا به HIV میتواند به شما در زمینه مقابله با این بیماری کمک کند.
به خاطر داشته باشید:
دریافت نتیجه مثبت HIV به معنای پایان زندگی شما نیست. با درمان مناسب و حمایتهای اجتماعی در دسترس، میتوانید همچنان زندگی طولانی و سالمی داشته باشید.
با این حال، اگر شما آماده ادامه هستید و آزمایش در یک مرکز درمانی انجام شده است، ممکن است از شما خواسته شود که آزمایش های اضافی به نام شمارش CD4 و بار ویروسی HIV را انجام دهید. شمارش CD4 تعداد سلول های ایمنی (به نام سلول های T CD4) را در خون شما اندازه گیری می کند و به تعیین قدرت سیستم ایمنی بدن شما کمک می کند. بار ویروسی از یک تکنولوژی مشابه NAT استفاده می کند و تعداد ویروس هایی را که در یک میکرولیتر (μL) خون وجود دارد، شمارش می کند.
هر دوی این تست ها به ایجاد وضعیت پایه قبل از درمان کمک می کنند و به طور معمول برای ارزیابی پاسخ شما به درمان تکرار می شوند.
درمان HIV باید در زمان تشخیص شروع شود. آزمایش های ژنتیکی ممکن است برای شناسایی داروهایی که برای شما بهتر عمل می کنند استفاده شود. خود درمان دارویی معمولا شامل یک دوز یک بار در روز است و اگر طبق تجویز مصرف شود، می تواند کیفیت زندگی طبیعی و امید به زندگی تقریبا طبیعی را تضمین کند.
شما ارزیابی های پزشکی مداوم برای نظارت بر وضعیت خود را برای بقیه عمر خود داشته باشد. برنامه آزمایش توسط پزشک شما تعیین می شود.
پیشرفت در درمان HIV به گونه ای است که شما اکنون می توانید یک زندگی طولانی و سالم داشته باشید و ممکن است هرگز با چشم انداز یک بیماری جدی مرتبط با HIV یا ایدز مواجه نشوید.
پیام پایانی
دریافت تشخیص مثبت HIV میتواند یک رویداد تغییر دهنده در زندگی شما باشد و اغلب نمیتوان پیشبینی کرد که فرد نسبت به این خبر چه واکنشی نشان میدهد. هر واکنشی که داشته باشید، بپذیرید که طبیعی است. برخی از افراد حتی ممکن است احساس رهایی داشته باشند زیرا دیگر نیازی نیست نگران وضعیت خود باشند. با دانستن وضعیت HIV خود، میتوانید انتخاب آگاهانهای در مورد چگونگی محافظت از خود در برابر ابتلا به سایر سویههای HIV و بیماریهای دیگر داشته باشید.
باور کنید که حق با شماست. پذیرش تشخیص مثبت HIV میتواند بسیار دشوار باشد.
• احساسات پس از تشخیص مثبت HIV: داشتن طیف وسیعی از احساسات پس از دریافت تشخیص HIV طبیعی است. هیچ راه درست یا غلطی برای احساس کردن وجود ندارد. برخی از افراد ممکن است غم، عصبانیت، ترس یا حتی احساس رهایی را تجربه کنند.
• پذیرش: پذیرش تشخیص، گام مهمی است. این امر به شما امکان میدهد تا به جلو حرکت کنید و تصمیمات آگاهانهای در مورد سلامتی خود بگیرید.
• محافظت از خود: دانستن وضعیت HIV، شما را قادر میسازد تا برای محافظت از خود در برابر ابتلا به سایر عفونتهای منتقله از راه جنسی و انتقال HIV به دیگران اقدام کنید. درمانهای مؤثری برای رسیدن به بار ویروسی غیرقابل شناسایی (Undetectable Viral Load) در دسترس است که خطر انتقال را به میزان قابل توجهی کاهش میدهد.
از سوی دیگر، اگر افسردگی یا اضطراب شدید را تجربه می کنید، درخواست ارجاع به یک روانپزشک کنید که ممکن است بتواند داروها و درمان را برای کمک به شما در مقابله با ویروس HIV بهتر ارائه دهد.
کارشناسان ما آماده هرگونه پاسخگویی به سوالات شما در زمینه ویروس HIV و بیماری ایدز می باشند.
سوالات متدوال
- چه چیزی می تواند باعث نتیجه مثبت کاذب در آزمایش تشخیص HIV شود؟
در حالی که غیر معمول است که یک نتیجه مثبت کاذب در آزمایش تشخیص HIV دریافت کنید، گاهی اوقات می تواند اتفاق بیفتد اگر شما در یک مطالعه واکسن HIV شرکت کرده اید یا شرایط پزشکی خاصی مانند بیماری خود ایمنی دارید. همچنین می تواند به دلایل خطا در آزمایشگاه اتفاق بیفتد. آزمایش تاییدی می تواند به اینکه آیا نتیجه آزمایش اول شما دقیق بوده یا خیر، کمک کند.
- آیا می توانیم آنتی بادی HIV داشته باشیم اما HIV نداشته باشیم؟
بله، یک نوزاد متولد شده از والدین با HIV مثبت می تواند آنتی بادی های HIV داشته باشد اما HIV نداشته باشد. برای این نوزادان، آنتی بادی های HIV والدین در حال تولد در سراسر جفت منتقل می شوند و به مدت 18 ماه در سیستم بدن آن ها باقی می مانند. برای به دست آوردن نتیجه دقیق، کودکان تا 18 ماهگی نیاز به آزمایش تشخیص ویروسی دارند. پس از آن سن، آزمایش آنتی بادی برای تشخیص HIV دقیق می باشد.
- کجا می توانیم آزمایش HIV انجام دهیم؟
شما می توانید در تمام بیمارستان، آزمایشگاه ها و مراکز درمانی که مجهز به وسایل لازم انجام آزمایش هستند مراجعه کنید. برخی روش ها در منزل نیز قابل انجام هستند. . به عنوان مثال، از یک کیت آزمایش خانگی سریع می تواند با نمونه بزاق یا خون برای ارائه سریع نتایج استفاده کند، اما ممکن است دقت کمتری نسبت به یک آزمایش سریع در مطب پزشک داشته باشد. در آزمایش سریع HIV، می توان با استفاده از یک قطره خون، نمونه ادرار یا سوآب دهانی نتیجه اولیه آزمایش را به دست آورد.