PEP یا همان پیشگیری پس از مواجهه با ویروس HIV، دوره ای کوتاه از داروهای ضد ویروس HIV است که بلافاصله پس از احتمال مواجهه با ویروس HIV مصرف میشود تا از تثبیت ویروس در بدن جلوگیری کند. کلمه "پیشگیری" به معنای جلوگیری یا کنترل گسترش عفونت یا بیماری است.
این درمان باید حداکثر تا 72 ساعت (3 روز) پس از احتمال مواجهه آغاز شود؛ در غیر این صورت مؤثر نخواهد بود. هر ساعت اهمیت ویژه ای دارد! به عبارت ساده، اگر این داروها فورا مصرف شوند، می توانند از تسخیر اچ آی وی بر سیستم ایمنی شما جلوگیری کنند، که اگر درمان نشود، می تواند منجر به بیماری ایدز شود.
این داروها به هیچ عنوان جایگزین استفاده منظم از سایر روشهای پیشگیری از HIV، مانند استفاده صحیح و مستمر از کاندوم در هنگام رابطه جنسی یا پیشگیری پیش از تماس (PrEP) نیست. PrEP با PEP متفاوت است، زیرا افرادی که در معرض خطر HIV هستند به صورت روزانه یک داروی خاص HIV مصرف میکنند یا هر دو ماه یک بار تزریق میکنند تا از ابتلا به HIV جلوگیری کنند.
این دارو فقط باید در موقعیتهای اضطراری استفاده شود و برای استفاده مداوم در افرادی که ممکن است به طور مکرر در معرض HIV قرار بگیرند، مناسب نیست.
مطالعه مطلب پیشگیری از HIV و ایدز با PrEP چگونه است؟ پیشنهاد می شود.
PEP چیست؟
PEP راهی برای کمک به جلوگیری از انتقال HIV در یک فرد HIV منفی است که ممکن است اخیراً در معرض ویروس قرار گرفته باشد. که شامل مصرف سه داروی ضد ویروس HIV به مدت ۲۸ روز پس از قرار گرفتن در معرض ویروس است. این داروها عبارتند از:
• امتریسیتابین
• رالتگراویر یا دولوتگراویر
یک دوز این دارو سه تا پنج روزه معمولاً ابتدا برای استفاده اضطراری داده می شود و سپس بقیه دوز ۲۸ روز بعد ارائه می شود. PEP را نباید با PrEP اشتباه گرفت. PrEP شامل مصرف دو داروی HIV به طور مداوم، قبل، در طول و بعد از قرار گرفتن در معرض HIV است.
چه کسانی باید PEP مصرف کنند؟
اگر وضعیت HIV شما منفی است یا از وضعیت خود اطلاعی ندارید و فکر میکنید در 72 ساعت گذشته ممکن است در معرض HIV قرار گرفته باشید، ممکن است PEP برای شما مناسب باشد. شرایطی که نیاز به مصرف این دارو را ضروری میسازد شامل موارد زیر است:
• اگر از سوزن، سرنگ یا تجهیزات دیگر تزریق مواد مخدر به صورت مشترک استفاده کردید.
• اگر تجربه تجاوز جنسی داشتید.
• اگر در معرض خطر احتمالی در محیط کار (مانند آسیب دیدگی با سوزن) قرار گرفتید. انتقال HIV در محیط کار بسیار نادر است.
اگر هر یک از این شرایط را تجربه کردهاید، ممکن است به این دارو نیاز داشته باشید.
کارشناسان ما آماده پاسخگویی به سوالات شما می باشند.
از کجا میتوانیم PEP تهیه کنیم؟
اگر فکر میکنید به تازگی در معرض HIV قرار گرفتهاید، فوراً با یک متخصص عفونی تماس بگیرید یا به اورژانس یا یک کلینیک مراقبتهای فوری مراجعه کنید. پزشک شما یا یک ارائهدهنده مراقبتهای فوری و یا پزشک اورژانس وضعیت شما را ارزیابی میکند و به شما کمک خواهد کرد تا تصمیم بگیرید که آیا PEP برای شما مناسب است یا نه. همچنین، داروهای مناسب برای دوره PEP را برای شما تجویز میکند.
مدت زمان مصرف داروی PEP چقدر است؟
اگر برای شما PEP تجویز شده، باید داروهای ضد HIV را به مدت 28 روز هر روز مصرف کنید. برای موفقیت درمان، مهم است که تمام دوزهای دارو را مطابق دستور پزشک مصرف کنید. همچنین، نیاز است که در دوره مصرف PEP و پس از آن برای انجام آزمایشهای تکمیلی HIV در 4 تا 6 هفته، 3 ماه و سایر آزمایشهای آزمایشگاهی به پزشک خود مراجعه کنید.
PEP چقدر موثر است؟
PEP در پیشگیری از عفونت HIV مؤثر است، بهویژه زمانی که بهدرستی مصرف شود، اما اثربخشی آن 100٪ نیست. هرچه زودتر پس از احتمال مواجهه با HIV درمان PEP را شروع کنید، شانس موفقیت بیشتر است.هر ساعت اهمیت دارد.
اندازهگیری دقیق اثر بخشی PEP دشوار است، اما تحقیقات مشاهداتی نشان میدهد که PEP میتواند خطر ابتلا به HIV را بیش از 80% کاهش دهد. اثربخشی آن به شدت به رعایت دستورالعملهای مصرف روزانه PEP به مدت 28 روزو در صورتی که تماس غیر شغلی بوده باشد، عدم مواجهه بیشتر با HIV بستگی دارد. اثربخشی احتمالاً بسیار بالاتر از 80% است اگر PEP به طور منظم و درست مصرف شود، همانطور که تجویز شده است.
در طول دوره مصرف PEP، استفاده از سایر روشهای پیشگیری از HIV نیز اهمیت دارد؛ مانند استفاده صحیح از کاندوم در هر رابطه جنسی و استفاده از سوزنها و وسایل تزریقی جدید و استریل هنگام تزریق مواد.
داکسی_PEP دارویی برای پیشگیری از عفونتهای آمیزشی (STI)
نوع دیگری از PEP وجود دارد که برای پیشگیری از عفونتهای آمیزشی (STIs) مؤثر است. مطالعهای نشان داده که آنتیبیوتیک خوراکی داکسیسایکلین توانسته بروز عفونتهای آمیزشی را در مردانی که با مردان دیگر رابطه جنسی دارند (MSM) و زنان تراجنسیتی، از جمله افراد مبتلا به HIV، که ظرف 72 ساعت پس از رابطه جنسی بدون کاندوم دارو را مصرف کردهاند، تا دو سوم کاهش دهد. این روش پیشگیری به نام داکسی_PEP یا PEP برای STI شناخته میشود.
با این حال، تحقیقات همچنین نشان داده که استفاده از داکسی_PEP ممکن است کمی باعث افزایش مقاومت در برابر آنتیبیوتیکها شود. توجه داشته باشید که داکسی_PEP برای پیشگیری از HIV مؤثر نیست. برای بررسی این که آیا داکسی_PEP برای پیشگیری از عفونتهای آمیزشی برای شما مناسب است یا خیر، با پزشک خود مشورت کنید.
کارشناسان ما آماده پاسخگویی به سوالات شما می باشند.
آیا PEP عوارض جانبی دارد؟
PEP ایمن است، اما داروهای ضد HIV که برای PEP استفاده میشوند ممکن است در برخی افراد عوارض جانبی مانند خستگی، اسهال، حالت تهوع، گرفتگی شکم، نفخ، سردرد، بیخوابی، افسردگی، افزایش تشنگی، استفراغ ایجاد کنند. در تقریباً همه موارد، این عوارض جانبی قابل کنترل بوده و خطر جدی ندارند. اگر این داروها را مصرف میکنید و عوارض جانبیای دارید که آزاردهنده است یا از بین نمیرود، با پزشک خود صحبت کنید.
همچنین، داروهای PEP ممکن است با سایر داروهایی که فرد مصرف میکند تداخل دارویی داشته باشند. به همین دلیل، بسیار مهم است که به پزشک خود درباره تمام داروهایی که مصرف میکنید، از جمله داروهای بدون نسخه، مواد مخدر و الکل اطلاع دهید.
علائم زیر ممکن است نشان دهنده مرحله حاد عفونت HIV باشد:
تب، لرز، راش، عرق شبانه، دردهای عضلانی، گلو درد، خستگی، تورم غدد لنفاوی، زخم های دهان.
اگر هر یک از این علائم را در حین استفاده از PEP تجربه کردید، فوراً با یک متخصص عفونی تماس بگیرید.
PEP باید از چه زمانی شروع شود؟
PEP باید در عرض 72 ساعت (3 روز) پس از یک احتمال تماس با HIV شروع شود. هرچه زودتر PEP پس از یک احتمال تماس با HIV شروع شود، بهتر است. هر ساعت اهمیت دارد. بر اساس تحقیقات، احتمالاً اگر این دارو بیش از 72 ساعت پس از قرار گرفتن فرد در معرض HIV شروع شود، از ابتلا به HIV جلوگیری نخواهد کرد.
اگر برای شما PEP تجویز شده باشد، باید هر روز به مدت 28 روز داروهای HIV را مصرف کنید.
آیا میتوان PEP را در دوران بارداری یا شیردهی مصرف کرد؟
بله. مصرف PEP در دوران بارداری و شیردهی ایمن است. اگر باردار هستید یا شیردهی میکنید، با یک ارائهدهنده خدمات بهداشتی مشورت کنید تا اطلاعات لازم درباره PEP و مناسبترین رژیم دارویی برای شما را ارائه دهد. توجه داشته باشید، اگر باردار هستید و در معرض HIV قرار گرفته اید، پزشک ممکن است برای محدود کردن خطر نقایص مادرزادی، PEP را با رالتگراویر به جای دولوتگراویر تجویز کند.
آیا میتوان PEP را هر بار که در معرض احتمالی HIV قرار میگیرید، مصرف کرد؟
خیر. باید تنها در شرایط اضطراری استفاده شود و جایگزین روشهای پیشگیری منظم از HIV نیست. اگر فکر میکنید که ممکن است به طور مکرر در معرض HIV قرار بگیرید، با پزشک خود درباره PrEP (پیشگیری پیش از تماس) صحبت کنید.
چه تست هایی با مصرف PEP باید انجام شود؟
اگر از PEP استفاده می کنید، پزشک از شما می خواهد که یک قرار ملاقات بعدی را ظرف ۷۲ ساعت برنامه ریزی کنید. قرار ملاقات شما شامل موارد زیر خواهد بود:
• پایش آزمایشگاهی برای سمیت دارویی
• مشاوره
تکرار آزمایش اچ آی وی ۳۰ روز و ۹۰ روز پس از مواجهه انجام می شود. آزمایش باید با استفاده از آزمایش نسل چهارم HIV انجام شود. اگر آزمایش نسل چهارم در دسترس نباشد، ممکن است از آزمایش قدیمیتر همراه با قرار ملاقاتهای پیگیری مکرر برای محدود کردن احتمال نتیجه منفی کاذب استفاده شود. تکرار آزمایش تشخیص HIV باید حداقل در هفته ششم، هفته ۱۲ و شش ماه انجام شود.
خلاصه ای در مورد PEP
• پیشگیری پس از تماس به معنای مصرف داروهای HIV در عرض 72 ساعت (3 روز) پس از یک احتمال تماس با HIV برای پیشگیری از ابتلا به HIV است.
• PEP باید فقط در مواقع اضطراری استفاده شود. این دارو برای استفاده منظم توسط افرادی که ممکن است به طور مکرر در معرض HIV قرار بگیرند، طراحی نشده است. این دارو جایگزین روشهای پیشگیری منظم از HIV مانند پیشگیری پیش از تماس (PrEP) نمیشود.
• PEP باید در عرض 72 ساعت پس از یک احتمال تماس با HIV شروع شود. هرچه سریعتر بعد از تماس احتمالی با HIV شروع شود، موثرتر است. هر ساعت اهمیت دارد.
• اگر برای شما PEP تجویز شده باشد، باید هر روز به مدت 28 روز داروهای HIV را مصرف کنید.
• این دارو در پیشگیری از HIV زمانی مؤثر است که به درستی مصرف شود.
کارشناسان ما آماده پاسخگویی به سوالات شما می باشند.
مطالعه مطالب زیر به شما پیشنهاد می شود:
ممنون از توضيحات مفيدتون
13 بهمن 1403
پاسخ