آیا HIV قابل درمان است؟

در حال حاضر با وجود بیش از 35 سال تحقیق، دانشمندان هنوز موفق به پیدا کردن درمانی قطعی برای ویروس نقص ایمنی انسانی (HIV) نشده‌اند؛ ویروسی که باعث ایجاد سندرم نقص ایمنی اکتسابی (ایدز) می‌شود.
درمان ضد ویروسی (ART) یک پیشرفت بسیار بزرگ در، درمان HIV می باشد. این راه درمانی مثل یک تغییر دهنده بازی عمل می کند، به این صورت که ویروس را سرکوب می کند و بار ویروسی را در خون کاهش می دهد. اما درمان قطعی به حساب نمی آید. این سرکوب می تواند بار ویروسی فرد مبتلا را به سطوح غیر قابل شناسایی برساند و به طور قابل توجهی خطر انتقال به دیگران را کاهش دهد و به افراد مبتلا به HIV اجازه دهد تا زندگی طولانی و سالمی داشته باشند.

چالش های درمان HIV

در حالی که درمان ضد ویروسی (ART) انقلابی در درمان HIV ایجاد کرده است، همچنان چالش‌هایی وجود دارد که افراد مبتلا به HIV با آن روبرو هستند. HIV یک ویروس پیچیده و چند وجهی است که مدام در حال تغییر است و همین امر درمان آن را به یک مسیر طولانی تبدیل کرده است.
ما در اینجا برخی از چالش های فعلی موجود در درمان HIV را مورد بحث قرار می دهیم:

کارشناسان ما آماده پاسخگویی به سوالات شما در این زمینه می باشند.

پزشکان معتقدند در حالی که درمان قطعی HIV هر روز در حال توسعه است، مصرف داروهای ضد ویروسی با کم کردن بار ویروس در بدن افراد مبتلا، یک ابزار قدرتمند در زمینه کاهش انتقال این ویروس به افراد سالم می باشد و همچنین به عنوان یک اقدام پیشگیرانه در مقابل این ویروس به حساب می آید.
یک مطالعه گروهی در سال 2020 انجام شد که نشان می‌دهد افراد مبتلا به HIV با درمان زودهنگام و مؤثر، ممکن است طول عمر نزدیک‌تری به افراد بدون عفونت HIV داشته باشند. این پیشرفت قابل توجهی نسبت به گذشته است و پیشرفت‌های انجام‌شده در درمان HIV را برجسته می‌کند.
این مطالعه به طور خاص افرادی را بررسی کرد که درمان ضد ویروسی را با تعداد بالایی از سلول‌های CD4 شروع کردند. سلول‌های CD4 سلول‌های سیستم ایمنی هستند که مورد هدف HIV قرار می‌گیرند. تعداد بالاتر CD4 نشان‌دهنده‌ی سیستم ایمنی قوی‌تر است که ممکن است بر پاسخ به درمان و امید به زندگی تأثیر بگذارد. این مطالعه اختلاف 6.8 ساله در امید به زندگی را نشان داد.
این مطالعه به افراد مبتلا به HIV امید می‌دهد و نشان می‌دهد که با درمان مناسب، امکان داشتن طول عمری تقریبا طبیعی وجود دارد و همچنین بر اهمیت تشخیص زودهنگام و دسترسی به درمان ضد ویروسی مؤثر تأکید می‌کند.
نتایج امیدوارکننده‌ی این مطالعه، محققان را برای ادامه‌ی تحقیقات در مورد بهبود درمان HIV و دستیابی به برابری کامل در امید به زندگی برای افراد مبتلا به HIV ترغیب کرد..
در حالت ایده‌آل، گام بعدی، توسعه‌ی یک واکسن ایمن و مؤثر برای مقابله با ویروس HIV خواهد بود، اما در حال حاضر چالش‌هایی وجود دارند که مانع پیشرفت در تحقیقات می‌شوند.
اگر در مورد وضعیت سلامتی خود سوالی دارید می توانید با کارشناسان ما در ارتباط باشید.

تنوع ژنتیکی ویروس HIV

تنوع ژنتیکی، در زمینه‌ی HIV، به توانایی ویروس برای جهش و تغییر آرایش ژنتیکی آن اشاره می‌کند. این ویژگی چالش قابل توجهی را در توسعه‌ی درمان‌های مؤثر و واکسن برای HIV ایجاد می‌کند.
از نظر محققان دوره‌ی تکثیر سریع HIV یک چالش قابل توجه است. اول به دلیل سرعت بالای تکثیر HIV و دوره‌ی کامل تکثیر آن که حدود 24 ساعت طول می‌کشد. این تکثیر سریع باعث می شود تعداد بالایی از ویروس در مدت زمان کوتاهی در بدن تشکیل شود.
دوم اینکه در هر دوره‌ی تکثیر، هنگام کپی شدن مواد ژنتیکی ویروس، ممکن است خطاهایی رخ دهد. این خطاها می‌توانند منجر به جهش‌هایی در ژنوم ویروس شوند.
در حالی که دوره‌ی تکثیر سریع به HIV اجازه می‌دهد تا به سرعت گسترش یابد، عدم دقت ذاتی این فرآیند، جمعیتی از ویروس‌های تازه نفس و متنوع ایجاد می‌کند. محققان به طور مداوم در حال تلاش برای غلبه بر این حیله‌گری ویروسی با توسعه‌ی راه های درمانی و هدف قرار دادن ویروس به سبکی که کمتر مورد جهش قرا بگیرد، هستند.
این مسئله نه تنها یک چالش در ایجاد واکسن است، بلکه به این دلیل که برخی از سویه های جدید ویروس، به درمان ضد ویروسی مقاوم هستند، بسیار با اهمیت است چرا که این به این معنا است که برخی از افراد دارای جهش های پرخطرتری از ویروس هستند.

مخزن های نهفته ویروس HIV

در ابتدا منظور از مخزن نهفته ویروس را توضیح می دهیم:
مخزن‌های ویروسی نهفته مجموعه‌ای از سلول‌های ایمنی هستند که با HIV آلوده شده‌اند، اما ذرات ویروسی جدید تولید نمی‌کنند. این سلول‌ها مانند مخزنی پنهان از ویروس عمل می‌کنند که می‌توانند با وجود درمان ضد ویروسی (ART) برای سال‌های متمادی باقی بمانند.
سلول‌های آلوده در مخزن نهفته در حالت استراحت قرار دارند. آن‌ها نشانه‌ای از فعالیت ویروسی نشان نمی‌دهند، اما می‌توانند تحت شرایط خاص دوباره فعال شوند و به ویروس اجازه دهند تا مجدداً تکثیر یافته و به فعالیت خود ادامه دهد.
از نظر محققان به چند دلیل این گروه سلولی، هم یکی از چالش های تولید واکسن و درمان قطعی ویروس HIV می باشند.
در این قسمت این دلایل را بررسی می کنیم:

مخزن‌های ویروسی نهفته مانع قابل توجهی در مبارزه با HIV هستند. با این حال، محققان به طور فعال در حال توسعه‌ی راه های درمانی برای هدف قرار دادن این مخزن‌های پنهان و دستیابی به درمان قطعی برای عفونت HIV هستند.
کارشناسان ما آماده پاسخگویی به سوالات شما در این زمینه می باشند.

خستگی سیستم ایمنی بدن افراد مبتلا به HIV

خستگی و فرسودگی سیستم ایمنی بدن زمانی رخ می‌دهد که سیستم ایمنی به طور مداوم توسط عفونت مزمنی مانند HIV تحریک شود. این فعال‌سازی طولانی‌مدت می‌تواند منجر به اختلال در عملکرد سلول‌های T که جزء حیاتی سیستم ایمنی هستند، بشود.
سلول‌های T فرسوده توانایی خود را برای شناسایی و حذف مؤثر سلول‌های آلوده به HIV از دست می‌دهند. این امر پاسخ سیستم ایمنی را ضعیف می‌کند و به ویروس اجازه می‌دهد تا باقی بماند و گسترش پیدا کند.
هر نوع واکسن HIV، درمان ایدز یا درمان دیگر باید با در نظر گرفتن استفاده بیش از حد از سیستم ایمنی، راه‌هایی برای تقویت سیستم ایمنی و جبران کاهش قابلیت‌های سیستم ایمنی فرد در طول زمان ایجاد کند.

پیشرفت های اولیه در درمان HIV

در حالی که دستیابی به درمان قطعی HIV هنوز امکان پذیر نشده است، اما در این مسیر جرقه‌هایی از امید وجود داشته که نشان می‌دهد دانشمندان ممکن است در حال نزدیک شدن به یک درمان مؤثر و گسترده باشند.
ممکن است شما داستان مردی که به بیمار برلینی معروف شده است را شنیده باشید که به عنوان اولین نفری شناخته شد که به صورت علمی از ویروس HIV رهایی پیدا کرده و درمان شده است. این داستان همچون نوری بر امکان درمان HIV می تابد.
نام اصلی او Timothy Brown است. تشخیص HIV این مرد در سال ۱۹۹۵ زمانی که در آلمان تحصیل می‌کرد، صورت گرفت. ده سال بعد، زندگی این بیمار چرخش چشمگیر دیگری را تجربه کرد. او به لوسمی حاد مغز استخوان (AML)، که یک سرطان خون جدی است، مبتلا شد. این تشخیص چالش جدیدی را به وجود آورد و پیوند سلول‌های بنیادی به بهترین فرصت او برای زنده ماندن تبدیل شد.
در حالی که یافتن یک اهداکننده‌ی مناسب سلول‌های بنیادی می‌تواند مانع قابل توجهی برای بسیاری از بیماران باشد، براون با مجموعه‌ای از ۲۶۷ اهداکننده‌ی تطابق داشت. پزشکان تصمیم سرنوشت‌سازی برای انتخاب اهداکننده‌ای با یک جهش ژنتیکی خاص به نام CCR5-delta32 گرفتند. این جهش به طور خاص مقاومت در برابر عفونت HIV را امکان پذیر می کند.
در اینجا توضیحی از مفهوم علمی برای خوانندگانی که ممکن است با این موضوع آشنا نباشند، می آوریم:
CCR5 پروتئینی روی سطح سلول‌های ایمنی است که مانند دروازه‌ای برای ورود HIV به سلول عمل می‌کند. جهش CCR5-delta32 پروتئین CCR5 را تغییر می‌دهد و اساساً آن را به یک دروازه‌ی معیوب تبدیل می‌کند که HIV نمی‌تواند از آن برای ورود به سلول استفاده کند.
با انتخاب اهداکننده‌ای با این جهش، پزشکان امیدوار بودند که پس از پیوند، به سیستم ایمنی او در برابر HIV مقاومت بیشتری بدهند.
محققان بین سال‌های ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۲ تلاش کردند از تکنیک مشابه پیوند سلول‌های بنیادی روی دو بیمار استفاده کنند، اما بدون استفاده از اهداکنندگانی با جهش دلتا 32. اگرچه این بیماران در ابتدا به مدت ۱۰ و ۱۳ ماه کاهش غیرقابل تشخیص سطح HIV را تجربه کردند، اما هر دوی آن‌ها بعداً دچار بازگشت ویروسی شدند.
در حالی که مورد بیمار برلینی یک راه‌حل همگانی نیست، اما با قدرت ثابت می کند که ریشه‌کن کردن HIV ممکن است قابل دستیابی باشد. این مورد، تحقیقات در زمینه‌ی درمان ژنی و سایر راه های درمانی را برای هدف قرار دادن ویروس و دستیابی به بهبودی بلندمدت یا درمان قطعی تقویت کرده است.
در ادامه‌ی موفقیت بیمار برلینی، مورد بعدیAdam Castillejo که با عنوان «بیمار لندن» شناخته می‌شود، در سال ۲۰۱۹ مطرح شد. این مورد، شواهد بیشتری را ارائه داد که دستیابی به یک درمان قطعی برای HIV ممکن است قابل دسترس باشد.
وضعیت او شبیه به بیمار برلینی بود، او هم سرطان داشت، شیمی‌درمانی را شروع کرد و سپس پیوند سلول‌های بنیادی با استفاده از سلول‌های اهداکننده‌ای که دارای جهش ژنتیکی منجر به ایمنی در برابر HIV بودند، انجام شد.
طبق مقاله ای که در سال ۲۰۲۳ توسط بنیاد تحقیقات ایدز منتشر شد، بیمار لندن از زمان قطع درمان ضد ویروسی (ART) در سال ۲۰۱۷، همچنان بدون HIV باقی مانده است.
در حالی که به نظر می‌رسد استفاده از پیوند سلول‌های بنیادی برای ایجاد ایمنی در برابر HIV در مورد بیماران برلینی و لندن موفقیت‌آمیز بوده است، اما این روشی نیست که به زودی برای درمان قطعی HIV به طور منظم مورد استفاده قرار گیرد.
استفاده از پیوند سلول‌های بنیادی برای دستیابی به ایمنی در برابر HIV نه تنها فرآیندی چند مرحله‌ای و پرهزینه است، بلکه خطرات و آسیب‌های جدی زیادی را نیز برای بیمار به همراه دارد.
در مورد بیماران برلینی و لندن، از آنجایی که هر دوی آن‌ها سرطان داشتند و به هر حال نیاز به پیوند سلول‌های بنیادی داشتند، پیدا کردن اهداکننده‌ای با جهش دلتا 32 منطقی بود. با این حال، این راه برای کسی که سرطان ندارد و تحت چنین دوره درمانی خاصی قرار نمی‌گیرد، عملی نیست.
با وجود محدودیت‌های این راه درمانی، موارد بیماران برلینی و لندن، دیدگاه‌هایی را در اختیار دانشمندان قرار دادند که تحقیقات مربوط به درمان قطعی HIV را به طور جدی و با امیدواری پیش ببرند.
شما می توانید برای گرفتن پاسخ سوالات خود با کارشناسان ما در ارتباط باشید.

ژن درمانی مبتنی بر سلول های بنیادی

ژن درمانی مبتنی بر سلول‌های بنیادی، رویکردی امیدوارکننده برای درمان HIV است که می‌تواند به ریشه‌کن کردن ویروس منجر شود. که محققان این راه درمانی را با توجه به درمان بیمار برلینی مورد هدف قرار داده اند.
درمان ژنی مبتنی بر سلول‌های بنیادی برای HIV با هدف بازسازی سیستم ایمنی فرد مبتلا به HIV عمل می‌کند. این روش شامل پیوند سلول‌های بنیادی خونساز که اصلاح ژنتیکی شده و حاوی ژن‌های ضد HIV هستند، می باشد. عملکرد این سلول‌های بنیادی به این صورت است که می‌توانند خودشان را تکثیر کنند و اثرات بلندمدتی را به همراه داشته باشند. همچنین آن‌ها می‌توانند به سلول‌های ایمنی بالغ تبدیل شوند تا به سیستم ایمنی اصلاح شده اجازه دهند با عفونت HIV مبارزه کند.
در این تحقیقات موفقیت هایی حاصل شده است:
پژوهشی که در سال ۲۰۱۸ روی میمون‌های رزوس دم‌کوتاه (مکاک‌های دم‌خوک) آلوده به ویروس HIV انجام شد، نشان داد که پیوند سلول‌های بنیادی اصلاح شده ژنی توانسته است به طور قابل توجهی اندازه «ذخایر ویروسی نهفته» آن‌ها را کاهش دهد. این ذخایر ویروسی می‌توانند دوباره فعال شده و نسخه‌های اضافی از ویروس را تولید کنند.
پیشرفت‌های بیشتری از آن زمان تا به امروز در مورد نخستی‌سانان حاصل شده است. طبق مطالعه‌ای که در سال ۲۰۲۱ انجام شد.
محققان فرمولی را برای پیش‌بینی دوز ایده‌آل سلول‌های بنیادی مورد نیاز برای درمان HIV تعیین کرده اند.
از نظر محققان در این زمینه هنوز راه زیادی پیش رو است. اگرچه این رویکرد در مورد نخستی‌سانان امیدوارکننده به نظر می‌رسد، اما به هیچ وجه در مقیاس جهانی قابل تکرار نیست.
در حال حاضر، هدف این است که راه درمانی پیوند سلول‌های بنیادی بیماران برلینی و لندن را در سایر انسان‌ها تکرار کنند، اما بدون نیاز به شیمی‌درمانی و تحمل عوارض سنگین آن، که در ابتدا انجام می‌شد.

آنتی بادی های خنثی کننده گسترده

آنتی بادی های خنثی کننده‌ی گسترده (bNAbs) رویکرد امیدوارکننده‌ی دیگری است که برای درمان HIV و حتی ریشه‌کن کردن آن، مورد بررسی قرار می‌گیرد.
این نوع آنتی بادی می‌تواند طیف وسیعی از سویه‌های HIV را شناسایی و خنثی کند. این ویژگی آن‌ها را برای درمان HIV جذاب می‌کند.
bNAbs برای اولین بار در چندین بیمار خاص مبتلا به HIV کشف شد. افرادی که به نظر می رسید توانایی سرکوب تکثیر ویروس را بدون مصرف داروهای ضد ویروسی دارند و هیچ شواهدی از پیشرفت بیماری نشان نمی دهند. برخی از این انتی بادی های تخصصی مانند VRC01 قادر به خنثی کردن بیش از 80٪ از سویه های مختلف HIV هستند.
در حال حاضر، محققان واکسن، در تلاش برای تحریک تولید آنتی‌بادی‌های خنثی‌کننده‌ی گسترده (bNAbs) هستند.
این رویکرد هنوز در مراحل اولیه‌ی آزمایش‌های انسانی قرار دارد. با این حال، در مارس ۲۰۲۰، اعلام شد که برای اولین بار، دانشمندان توانستند واکسنی بسازند که سلول‌های انسانی را به تولید آنتی‌بادی‌های خنثی‌کننده‌ی گسترده (bNAbs) تحریک کند.
از نظر محققان این پیشرفت قابل توجهی است، به ویژه پس از سال‌ها مطالعه‌ و آزمایش که تاکنون به دلیل فقدان پاسخ قوی یا اختصاصی bNAbs با مشکل مواجه بوده‌اند.
اگر در این زمینه سوالی داری می توانید از کارشناسان ما کمک بگیرید.

برگشت ویروس HIV به سیستم ایمنی بدن با تاخیر

بعید است که هیچ واکسن یا رویکرد درمانی برای HIV تا زمانی که دانشمندان قادر به «پاک کردن» مخازن نهفته‌ی ویروس از بدن نباشند، بتواند HIV را به طور کامل ریشه‌کن کند.
تعدادی از عوامل، از جمله مهارکننده‌های HDAC استفاده شده در درمان سرطان، امیدوارکننده به نظر می رسند. اما هنوز نتوانسته‌اند به طور کامل پاکسازی بدن از مخازن نهفته را بدون خطر سمی بودن، انجام بدهند. علاوه بر این، دانشمندان هنوز مطمئن نیستند که این مخازن واقعاً چقدر گسترده هستند.
با این حال، امیدواریم که ترکیب یک عامل معکوس کننده‌ی نهفتگی با واکسن بتواند با یک روش آزمایشی درمانی به نام «بیدار کردن و کشتن» یا «شوک دادن و کشتن»که در حال حاضر تحت بررسی است، به موفقیت برسد.
روش «بیدار کردن و کشتن» یک فرآیند دو مرحله‌ای است:

لازم به ذکر است که این روش یک رویکرد درمانی برای HIV است که در حال حاضر تحت بررسی قرار دارد و هدف آن، این است که مخازن نهفته‌ی HIV را از حالت غیرفعال خارج کرده و آن‌ها را در برابر سیستم ایمنی بدن یا داروهای ضد HIV آسیب‌پذیر کند.
متأسفانه، عوامل معکوس کننده‌ی نهفتگی به تنهایی قادر به کاهش اندازه‌ی مخازن ویروسی نیستند.
یکی دیگر از روش های معکوس کردن نهفتگی ممکن است شامل مهارکننده‌های PD-1 مانند Keytruda باشد که در پاکسازی مخازن ویروسی در حالی که سیستم ایمنی را تقویت می‌کنند، امیدوارکننده به نظر می‌رسند.
گیرنده‌ی PD-1 به عنوان یک «ایست بازرسی ایمنی» عمل می‌کند که به طور کلی از فعال شدن بیش از حد سیستم ایمنی بدن جلوگیری می‌کند. این موضوع برای حفظ تعادل بین پاسخ ایمنی و جلوگیری از آسیب به بافت‌های سالم مهم است. همچنین بیان PD-1 در سطح سلول‌های آلوده به HIV به میزان بیشتری دیده می‌شود.
با وجود مشاهدات فوق، در حال حاضر مشخص نیست که آیا PD-1 نقش عملکردی در نهفتگی HIV و بقای مخزن ویروسی داشته باشد. تحقیقات بیشتری برای درک بهتر این موضوع مورد نیاز است.
در پایان یادآوری می کنیم که اگرچه پیشرفت‌هایی در راستای دستیابی به درمان HIV صورت گرفته است، اما برای اینکه بگوییم چه زمانی شاهد یک پیشرفت چشمگیر خواهیم بود، هنوز زود است.
خوشبختانه، دانشمندان در زمینه‌ی پیشگیری از HIV، به ویژه از طریق راه های پیش از ابتلا (PrEP)، پیشرفت‌های قابل توجهی داشته‌اند.
PrEP روشی برای پیشگیری از ابتلا است و به افرادی که در معرض خطر بالای ابتلا به HIV هستند اما در حال حاضر آلوده نیستند، این امکان را می‌دهد تا با مصرف روزانه‌ی یک قرص، از ابتلا به ویروس جلوگیری کنند.
پزشکان بر این باورند که در صورت استفاده‌ی صحیح و مداوم، PrEP خطر ابتلا به HIV را از طریق رابطه‌ی جنسی تا حدود ۹۹% و از طریق تزریق مواد مخدر تا ۷۴% کاهش می‌دهد.
ذکر این نکته بسیار مهم است که تا زمانی که یک درمان قطعی برای HIV تایید نشود، بهترین راه برای افراد مبتلا به HIV، درمان ضد ویروسی است که می‌تواند خطر ابتلا به بیماری‌های مرتبط با HIV را کاهش دهد و امید به زندگی را برای افراد مبتلا در سطح افرادی که HIV ندارند، حفظ کند.
کارشناسان ما آماده پاسخگویی به سوالات شما می باشند.