ترومبوسیتوپنی حاملگی یکی از عوارض بارداری است که در آن تعداد پلاکت شما کاهش پیدا می کند. پلاکت ها سلول هایی هستند که خون را لخته می کنند و به کند شدن خونریزی کمک می کنند. هنگامی که یک رگ خونی در بدن شما آسیب می بیند، پلاکت ها در همان محل به یکدیگر متصل می شوند و خون را لخته می کنند. ترومبوسیتوپنی به معنای کاهش تعداد پلاکت در خون است. کاهش پلاکت در دوران بارداری نسبتاً رایج است. چندین علت بالقوه وجود دارد، اما تا حد زیادی شایع ترین علت یک بیماری خوش خیم به نام ترومبوسیتوپنی حاملگی است. هنگامی که تعداد پلاکتهای شما به اندازهای پایین میآید که ترومبوسیتوپنی محسوب میشود، پزشک زنان و زایمان شما به دقت مقادیر خون شما را کنترل میکند و در صورت لزوم اقدامات احتیاطی بیشتری را انجام میدهد. خوشبختانه، ترومبوسیتوپنی حاملگی معمولاً خفیف است و اغلب پس از تولد خود به خود برطرف می شود.
علائم ترومبوسیتوپنی
بسیاری از زنان باردار مبتلا به ترومبوسیتوپنی هیچ علامتی را تجربه نمی کنند. اگر علائم زیر در دوران بارداری رخ دهد، پلاکت پایین شما ممکن است ناشی از عامل دیگری باشد:
• خون در ادرار یا مدفوع
• کبودی آسان
• خستگی
• خونریزی بینی
• لکه های قرمز ریز که نشان دهنده خونریزی زیر پوست است.
ترومبوسیتوپنی در دوران بارداری
بسیاری از زنان در طول بارداری خود به دلیل تغییراتی که در بدن اتفاق می افتد، کاهش تعداد پلاکت ها را تجربه می کنند. در طول بارداری، تعداد پلاکت ها در خون به طور طبیعی کاهش می یابد. تخمین زده می شود که ترومبوسیتوپنی حاملگی در ۷ تا ۱۲ درصد از بارداری ها رخ می دهد. در افراد مبتلا به ترومبوسیتوپنی حاملگی، تعداد پلاکت ها همیشه در عرض چند هفته پس از زایمان به حالت عادی باز می گردد.
ارتباط بارداری و پلاکت
در دوران بارداری، بدن شما پلاسمای خون بیشتری می سازد. این امر منجر به افزایش حجم خون و رقیق شدن خون می شود. این بدان معناست که تعداد سلول های پلاکتی در حجم بیشتری از خون شما یکسان است. در نتیجه، تعداد پلاکت شما در هر میکرولیتر خون کاهش می یابد. علاوه بر فرآیند همودیلوشن طبیعی، تعداد پلاکتهای شما نیز ممکن است کاهش یابد زیرا در حال تخریب هستند. در دوران بارداری، به دلیل افزایش حجم خون، اندازه طحال شما افزایش می یابد. هنگامی که طحال بزرگ شده خون شما را فیلتر می کند، ممکن است سلول های پلاکتی را با سرعت بیشتری از بین ببرد. در موارد نادر، کمبود شدید اسید فولیک در رژیم غذایی شما نیز می تواند منجر به ترومبوسیتوپنی شود. ترومبوسیتوپنی حاملگی صرفاً اغراق مختصری از افت طبیعی پلاکتهای خون است که معمولاً در بارداری اتفاق میافتد. مشکلات خونریزی ایجاد نمی کند و به طور کلی با خطر بالاتر عوارض بارداری همراه نیست.
تشخیص
هیچ آزمایشی نمی تواند ترومبوسیتوپنی حاملگی را تشخیص دهد، بنابراین پزشک با شما همکاری می کند تا قبل از تشخیص شما، سایر علل کاهش پلاکت ها را رد کند. اگر تعداد پلاکتهای شما به کمتر از ۱۰۰ هزار پلاکت در هر میکرولیتر خون برسد، پزشک احتمالاً آزمایشهای بیشتری را انجام خواهد داد، زیرا این سطح نشانهای از وجود علت دیگری برای ترومبوسیتوپنی است. اگر سطح پلاکت شما کمتر از ۴۰ تا ۵۰ هزار پلاکت باشد، تشخیص ترومبوسیتوپنی حاملگی بسیار بعید است. ترومبوسیتوپنی معمولاً زمانی در نظر گرفته میشود که پلاکتهای خون پایین را در گذشته تجربه نکرده باشید (به غیر از بارداریهای قبلی) و جنین تحت تأثیر قرار نگرفته باشد. ترومبوسیتوپنی حاملگی معمولا از اواسط بارداری شروع می شود و با پیشرفت بارداری بدتر می شود. سپس طی یک تا دو ماه پس از زایمان خود به خود برطرف می شود.
سایر علل احتمالی ترومبوسیتوپنی
• کم خونی
• عفونت باکتریایی
• سرطان
• شیمی درمانی
• داروها
• عفونت ویروسی
• ترومبوسیتوپنی ایمنی
• سندرم همولیتیک
• پره اکلامپسی
برای نظارت بر سطح پلاکت شما، پزشک شما آزمایش خون کامل (CBC) را تجویز می کند که تعداد پلاکت شما را اندازه گیری می کند. تعداد دفعات آزمایش به سطح پلاکت و علائمی که تجربه می کنید بستگی دارد. با ترومبوسیتوپنی حاملگی، مشکلات خونریزی به ندرت رخ می دهد. با این حال، اندازه گیری تعداد پلاکت ها در زمان زایمان مهم است، زیرا اگر پلاکت ها به زیر ۱۰۰ هزار کاهش یابد، ممکن است علت دیگری برای کاهش تعداد پلاکت ها وجود داشته باشد. در آن صورت، اقدامات احتیاطی اضافی ممکن است برای جلوگیری از خونریزی ضروری باشد.
سوالات متداول
آیا می توان از ترومبوسیتوپنی بارداری جلوگیری کرد؟
خیر، ترومبوسیتوپنی حاملگی صرفاً واژه اغراق آمیز افت طبیعی پلاکت ها است که در بارداری رخ می دهد. زنانی که با یک بارداری دچار ترومبوسیتوپنی حاملگی میشوند، احتمال بیشتری دارد که در حاملگیهای بعدی دچار آن شوند، اما این وضعیت در حاملگیهای بعدی نیز خوشخیم است.
چه چیزی باعث ترومبوسیتوپنی بارداری می شود؟
ترومبوسیتوپنی حاملگی ناشی از تغییرات طبیعی است که در طول بارداری در بدن شما رخ می دهد. بدن شما حجم خون خود را افزایش می دهد و باعث همودیلوشن می شود. این امر زمانی اتفاق می افتد که پلاسمای خون افزایش می یابد در حالی که تعداد پلاکت ها ثابت می ماند. این مسئله منجر به کاهش تعداد پلاکت ها در هر میکرولیتر خون می شود. علاوه بر همودیلوشن، افزایش حجم خون باعث بزرگ شدن طحال می شود. هنگامی که این اتفاق می افتد، طحال بزرگ شده سلول های پلاکتی بیشتری را در طول فرآیند فیلتر کردن به دام می اندازد و از بین می برد.
ترومبوسیتوپنی حاملگی چگونه درمان می شود؟
هیچ درمان خاصی برای ترومبوسیتوپنی حاملگی وجود ندارد و نیازی به آن نیست زیرا مشکلات خونریزی یا مشکلات دیگری در زایمان، یا برای جنین ایجاد نمی کند.
آیا ترومبوسیتوپنی حاملگی می تواند بر جنین تأثیر بگذارد؟
خیر، ترومبوسیتوپنی حاملگی خطری برای شما یا جنین شما ندارد.
مشاوره پزشکی گرین پایش
بارداری زمان تغییرات سریع است و می تواند با عدم اطمینان در بعضی مسائل همراه شود. اگر متوجه علائم ترومبوسیتوپنی مانند خونریزی لثه یا کبودی مکرر شده اید، با پزشک خود صحبت کنید. تشخیص ترومبوسیتوپنی حاملگی می تواند ترسناک باشد، اما به خاطر داشته باشید که اکثر زنان به طور موقت در اواخر بارداری خود تعداد پلاکت های کمتری را تجربه می کنند. یادآوری این نکته مفید است که ترومبوسیتوپنی حاملگی معمولاً خفیف است و پس از زایمان خود به خود برطرف می شود.