ضربان قلب شما می تواند اطلاعات مفیدی در مورد سلامت فعلی شما به شما بدهد و شما را در مورد مشکلات احتمالی سلامتی راهنمایی کند. مگر اینکه از نظر پزشکی آموزش دیده باشید، در غیر این صورت به سختی می توانید تشخیص دهید که در بدن شما چه می گذرد و حتی تشخیص این که قلب شما در سطح مطلوب کار می کند یا نه، برای شما دشوار خواهد بود. می توانید با گرفتن نبض خود شروع به کار کنید و بدانید ضربان قلب شما در مورد سلامتی شما چه می گوید.
چگونه ضربان قلب خود را در حالت استراحت محاسبه کنیم؟
برای شروع، برای اندازه گیری ضربان قلب خود بر طبق زیر عمل کنید:
• هنگامی که نبض خود را احساس کردید، تعداد ضربه ها را در ۱۵ ثانیه بشمارید. این عدد را در ۴ ضرب کنید تا تعداد ضربان در یک دقیقه محاسبه شود.
برای جلوگیری از محاسبه اشتباه ضربان قلب، به شما توصیه می شود که ضربان قلب خود را در عرض ۱ تا ۲ ساعت پس از ورزش یا یک رویداد استرس زا اندازه گیری نکنید، زیرا ضربان قلب شما می تواند پس از فعالیت های شدید بالا بماند. همچنین باید حداقل یک ساعت پس از مصرف کافئین صبر کنید که می تواند باعث تپش قلب و افزایش ضربان قلب شما شود.
محدوده ضربان قلب طبیعی چقدر است؟
وقتی در مورد ضربان قلب صحبت می کنیم، در واقع به ضربان قلب در حالت استراحت اشاره می کنیم. ضربان قلب طبیعی در حالت استراحت برای کودکان بزرگتر و بزرگسالان (۱۰ سال به بالا) ۶۰ تا ۱۰۰ ضربه در دقیقه (ضربان در دقیقه) است. ضربان قلب طبیعی کودکان (۵ تا ۶ سال) ۷۵ تا ۱۱۵ ضربه در دقیقه است. طبیعی است که ضربان قلب به تدریج در دوران کودکی به سمت نوجوانی کندتر می شود. برای تفصیل بیشتر، محدوده های طبیعی برای ضربان قلب با توجه به سن است در زیر ارایه شده است:
| سن | ضربان در دقیقه |
|---|---|
| کمتر از یک ماه | ۷۰ - ۱۹۰ |
| بین یک تا ۱۱ ماه | ۸۰ - ۱۶۹ |
| بین یک تا ۲ سال | ۸۰ - ۱۳۰ |
| بین ۳ تا ۴ سال | ۸۰ - ۱۲۰ |
| بین ۵ تا ۶ سال | ۷۰ - ۱۱۵ |
| بین ۷ تا ۹ سال | ۷۰ - ۱۱۰ |
| بین ۱۰ تا ۱۸ سال | ۶۰ - ۹۰ |
| بیشتر از ۱۸ سال | ۵۵ - ۸۰ |
برای ورزشکاران حرفه ای، ضربان قلب در حالت استراحت می تواند به طور متوسط ۴۰-۶۰ ضربان در دقیقه باشد. عوامل زیادی بر ضربان قلب در حالت استراحت تأثیر می گذارد.
ژن ها نقش دارند. افزایش سن باعث افزایش سرعت آن می شود در حالی که ورزش منظم باعث کند شدن آن می شود. استرس، داروها و شرایط پزشکی نیز بر ضربان قلب شما تأثیر می گذارد.
ضربان قلب طبیعی در پاسخ به تغییرات شرایط بدن نیز دچار تغییرات می شود. این امر شامل ورزش، دمای بدن، موقعیت بدن مانند ایستادن سریع و احساسات مانند اضطراب و برانگیختگی است.
ضربان قلب غیرطبیعی از نظر پزشکی به عنوان آریتمی شناخته می شود. لزوماً این بدان معنا نیست که ضربان قلب شما بسیار سریع یا خیلی کند است، بلکه به این معنی است که قلب شما از ریتم معمولی خود خارج شده است. قلب به طور معمول در یک زمان منظم و همزمان با یک مدار الکتریکی داخلی که ریتم را کنترل می کند، می تپد. ناهنجاری های این مدار می تواند باعث ریتم سریع، کند یا نامنظم قلب شود. آریتمی ها می توانند اورژانسی یا کاملاً بی ضرر باشند. در واقع، حتی اگر قلب شما سالم باشد، ممکن است ضربان نامنظم قلب را تجربه کنید. این اتفاق ممکن است به دلایل زیر باشد:
• عدم تعادل الکترولیت ها (مانند سدیم یا پتاسیم) در خون شما
• تغییرات در عضله قلب یا ساختار قلب شما
• آسیب ناشی از حمله قلبی
• روند بهبودی پس از جراحی قلب
وقتی قلب شما به دلیلی غیر از ورزش، تب بالا یا استرس، شدیدا می تپد، پزشکان آن را تاکی کاردی می نامند. در طول یک دوره تاکی کاردی، قلب حداقل ۱۰۰ ضربه در دقیقه می زند و ممکن است به ۳۰۰ ضربه در دقیقه برسد. این فرآیند ممکن است به سرعت شروع و پایان پیدا کند و حتی ممکن است هیچ علائمی را متوجه نشوید. این فرآیند تنها زمانی مشکل ساز می شود که مکررا بیفتد، بیش از حد طول بکشد یا علائمی مانند سرگیجه، تنگی نفس، افسردگی، درد قفسه سینه یا گرفتگی ایجاد کند. اگر متوجه شدید ضربان قلب در حال استراحت افزایش می یابد، نشانه ای است که نیاز به بررسی های بیشتر دارد. ضربان قلب بالا در حالت استراحت می تواند شروع و پیشرفت بیماری قلبی را نشان دهد.
افزایش ضربان قلب را می توان با روش های زیر کاهش داد:
• ترک سیگار: سیگار کشیدن باعث تنگ شدن رگ ها و وریدها و در نتیجه ضربان قلب بیشتر می شود. با ترک سیگار، ضربان قلب شما می تواند به سطح سالم تری کاهش یابد.
• کنترل استرس: وقتی استرس دارید، هورمون های خاصی در خون شما می چرخند و باعث افزایش ضربان قلب می شوند. فعالیت هایی که باعث ایجاد حالت آرامش بخش مانند مدیتیشن و یوگا می شود، می تواند به کاهش سطح استرس و ضربان قلب در طول زمان کمک کند.
اگر این روش ها جواب نداد، برای مشاوره در مورد داروهای توصیه شده یا سایر درمان های پزشکی برای بیماری خود، با متخصص قلب مشورت کنید. همچنین می توانید از طریق مشاوره آنلاین گرین پاس مشکلات سلامتی خود را با پزشکان باتجربه این مجموعه به اشتراک بگذارید.
از سوی دیگر، هنگامی که ضربان قلب شما در حالت استراحت بسیار کند است، پزشکان به آن برادی کاردی می گویند. برای اکثر افراد، ضربان قلب ۶۰ تا ۱۰۰ ضربه در دقیقه در حالت استراحت طبیعی است. اگر ضربان قلب شما کمتر از ۶۰ بار در دقیقه باشد، کندتر از حالت عادی است.
برای برخی از افراد، ضربان قلب کند هیچ مشکلی ایجاد نمی کند و می تواند نشانه تناسب اندام باشد. در سایر افراد، برادی کاردی نشانه این است که قلب به اندازه کافی خون را برای برآوردن نیازهای بدن پمپ نمی کند. برخی علائم شامل سرگیجه، حالت غش، تنگی نفس یا افزایش سختی در ورزش، خستگی، درد قفسه سینه یا تپش قلب است.
برادی کاردی می تواند ناشی از تغییرات در قلب در نتیجه افزایش سن، بیماری های قلبی مانند بیماری عروق کرونر یا حمله قلبی، سطح پایین تیروئید یا مصرف دارو برای درمان مشکلات قلبی یا فشار خون بالا باشد.
در حال حاضر ما می دانیم که ضربان قلب بسیار سریع یا بسیار کند ممکن است مشکلات زمینه ای را نشان دهد یا ندهد. پس چگونه باید تشخیص دهید که ضربان قلب شما وارد منطقه خطرناک می شود؟
بسته به سن شما، قلب انسان به طور معمول می تواند تا ۲۲۰ بار در دقیقه بتپد و این میزان حداکثر را فقط یک کودک خردسال می تواند بدست آورد. اگر می خواهید حداکثر ضربان قلب خود را تعیین کنید، سن خود را از ۲۲۰ کم کنید. با این عمل متوجه می شوید که حداکثر ضربان قلب شما با افزایش سن کاهش می یابد.
به سختی می توان تشخیص داد که ضربان قلب شما در حال عبور از منطقه خطرناک است، اما اگر متوجه نکته غیرعادی در فعالیت قلبی خود شدید یا در صورت بروز هر یک از علائم ذکر شده در بالا، زودتر برای معاینه با پزشک خود مشورت کنید. همچنین می توانید از طریق مشاوره آنلاین گرین پاس مشکلات سلامتی خود را با پزشکان باتجربه این مجموعه به اشتراک بگذارید.