نوع بوتسوانا کووید، که توسط کارشناسان به عنوان بدترین گونه توصیف شده است، دارای تمام جهش های نگران کننده از نسخه های قبلی ویروس است، به علاوه بسیاری جهش های دیگر که می تواند آن را به عفونی ترین و مقاوم ترین نوع ویروس تاکنون تبدیل کند. سوپر سویه Omicron جهش های دلتا را به دست آورده است که آن گونه را به قدری قابل انتقال می کند که در عرض چند ماه بر جهان غالب می شود. همچنین شامل تغییرات مقاوم در برابر واکسن است که در نوع بتا نیز مشاهده شده است. Omicron حاوی یک جهش حذفی است که در نوع آلفا در زمستان گذشته در بریتانیا دیده شده بود. در مجموع، سوپر سویه جدید دارای ۳۲ جهش در پروتئین اسپایک خود است که بیشتر از هر گونه دیگر و دو برابر دلتا است. این جهش ها شامل دو تغییر منحصر به فرد در قسمت خاصی از پروتئین اسپایک است که به ویروس ها کمک می کند تا درب سلول های انسانی را باز کنند. همه علائم هشداردهنده نشان میدهد که طی ماهها بر جهان مسلط خواهد شد، اما دانشمندان هشدار دادهاند که هیچ یک از اثرات جهشها را هنوز در آزمایشگاه تایید نکردهاند. جمعیت آفریقای جنوبی دارای سطوح بسیار بالایی از مصونیت طبیعی است و با این حال ویروس جدید به راحتی در حال گسترش است و بیماران سابق کووید را به راحتی آلوده می کند. اما فعلا هیچ افزایشی در میزان بستری شدن در بیمارستان ها در این منطقه وجود ندارد.
چه چیزی در مورد نوع اومیکرون کرونا نگران کننده است؟
کارشناسان می گویند Omicron بدترین گونه ای است که تا به حال دیده اند و از تعداد جهش هایی که به همراه دارد نگران هستند. این گونه دارای ۳۲ جهش در پروتئین اسپایک است، بیشترین جهشی که تاکنون ثبت شده و دو برابر بیشتر از سویه غالب فعلی دلتا. کارشناسان بیم دارند که این تغییرات می تواند اثربخشی واکسن ها را در بهترین سناریو ۴۰ درصد کاهش دهد، به این دلیل که بسیاری از تغییرات B.1.1.529 روی پروتئین اسپایک ویروس است و واکسنهای فعلی بدن را تحریک میکند تا نسخه پروتئین اسپایک را از نسخههای قدیمیتر ویروس تشخیص دهد. اما از آنجایی که پروتئین اسپایک در سویه جدید بسیار متفاوت به نظر می رسد، سیستم ایمنی بدن ممکن است در تشخیص آن و مبارزه با آن دچار مشکل شود. همچنین Omicron شامل جهشهایی است که در نوع دلتا یافت میشود و به ویروس اجازه میدهد راحتتر انتشار پیدا کند. با این حال کارشناسان هشدار میدهند که حداقل ممکن است تا شش هفته از تأثیر آن بر بستری شدن و مرگ ناشی از کووید آگاه نباشند.
واریانت Omicron کرونا چه جهش هایی دارد؟
نوع بوتسوانا بیش از ۵۰ جهش دارد و بیش از ۳۰ مورد از آنها روی پروتئین اسپایک است. Omicron حامل جهشهای P681H و N679K است که «به ندرت با هم دیده میشوند» و میتوانند آن را در برابر واکسن مقاومتر کنند. این دو جهش همراه با H655Y ممکن است نفوذ ویروس را به سلول های بدن آسان تر کند و جهش N501Y ممکن است این سویه را قابل انتقال تر کند و قبلاً در نوع آلفا و بتا در میان دیگران دیده شده بود. دو جهش دیگر (R203K و G204R) میتوانند ویروس را عفونیتر کنند، در حالی که حذف جهش نوع NSP6 میتواند قابلیت انتقال ویروس را افزایش دهد. Omicron همچنین حامل جهشهای K417N و E484A است که مشابه جهشهای موجود در نوع «بتا» آفریقای جنوبی است که باعث میشود بهتر بتواند واکسنها را دور بزند. سایر جهشهای آن شامل G446S، T478K، Q493K، G496S، Q498R و Y505H است، ولی اهمیت آنها هنوز مشخص نیست.
آیا سویه اومیکرون کرونا می تواند باعث نگرانی جهانی باشد؟
سازمان بهداشت جهانی این ویروس را به عنوان "واریانت نگران کننده" طبقه بندی کرده است، برچسبی که به گونه های پرخطر داده می شود. این بدان معناست که کارشناسان WHO به این نتیجه رسیدهاند که جهشهای Omicron به آن اجازه میدهد سریعتر انتشار یابد، باعث بیماری شدیدتر شود یا محافظت در برابر واکسنها را مختل کند.
نوع Omicron تاکنون در کدام کشورها شناسایی شده است؟
این نوع تاکنون در پنج کشور مشاهده شده است: آفریقای جنوبی، بوتسوانا، هنگ کنگ، اسرائیل و بلژیک. بیشتر موارد در گوتنگ، استانی در شمال شرق آفریقای جنوبی که ژوهانسبورگ در آن مستقر است، مشاهده شده است. اولین مورد توسط هنگ کنگ در پایگاه داده بین المللی GISAID بارگذاری شد و در فردی که از آفریقای جنوبی به این کشور سفر کرده بود مشاهده شد. هیچ موردی در بریتانیا مشاهده نشده است. اما دانشمندان تمام نمونههای مثبت کووید را در بریتانیا توالیبندی نمیکنند و همه افرادی که به این ویروس مبتلا میشوند آزمایش انجام نمیدهند. این بدان معناست که ممکن است افراد مبتلا به این نوع در بریتانیا وجود داشته باشند.
Omicron اولین بار از کجا ظهور کرد؟
اولین مورد در ۲۳ نوامبر توسط هنگ کنگ در پایگاه داده بین المللی نوع GISAID آپلود شد. فرد حامل نوع Omicron از آفریقای جنوبی به این کشور سفر می کرد. بریتانیا اولین کشوری بود که تشخیص داد این ویروس میتواند یک تهدید باشد و به کشورهای دیگر هشدار داد. از آن زمان تاکنون، ۷۷ مورد در آفریقای جنوبی، دو مورد در هنگ کنگ و سه مورد در بوتسوانا تایید شده است. روسای بهداشت اسرائیل امروز اعلام کردند که یک مورد تایید شده و دو مورد مشکوک B.1.1.529 دارند، در حالی که یک کورد تایید شده در بلژیک وجود دارد. کارشناسان بر این باورند که این سویه ممکن است در بوتسوانا منشا گرفته باشد، اما قاره آفریقا نمونه های مثبت زیادی را توالی یابی نمی کند، بنابراین ممکن است هرگز مشخص نشود که این گونه برای اولین بار در کجا ظاهر شده است.
اگر دوز تقویت کننده واکسن کرونا داشته باشم از من در برابر کرونای آفریقایی محافظت می شود؟
دانشمندان هشدار دادهاند که سویه جدید میتواند اثر واکسنهای کووید را تا ۴۰ درصد کاهش دهد. همچنین ظهور نوع جهشیافته باعث میشود دریافت یک دوز تقویتکننده در افراد واجد شرایط شوند، اهمیت بیشتری پیدا کند. واکسن ها آنتی بادی های خنثی کننده را تحریک می کنند که بهترین محافظت موجود در برابر نوع جدید است. به گفته کارشناسان، بنابراین هر چه تعداد این آنتی بادی ها در فرد بیشتر باشد، بهتر است. محققان می گویند "قبل از اینکه ما از نوع Omicron مطلع شویم، تزریق تقویت کننده واکسن مهم بود، اما اکنون، مهمتر از این نمی تواند باشد."
چه زمانی اطلاعات بیشتری در مورد Omicron منتشر می شود؟
تا تکمیل اطلاعات در مورد میزان انتشار نوع جدید و تأثیر آن بر بستری شدن در بیمارستان و مرگ و میر هنوز چند هفته باقی مانده است. سازمان بهداشت به آفریقای جنوبی، جایی که بیشتر موارد در آنجا متمرکز است، کمک کرده است تا این اطلاعات را جمعآوری کند و معتقد است که در عرض دو تا سه هفته اطلاعات بیشتری در مورد قابلیت انتقال خواهد داشت. اما ممکن است چهار تا شش هفته طول بکشد تا درباره بستری شدن در بیمارستان و مرگ و میر اطلاعات بیشتری حاصل شود.
آیا خطر سویه Omicron کرونا از نوع دلتا شدیدتر است؟
این مطلب هنوز روشن نیست. به نظر می رسد Omicron باعث گسترش سریع در کشوری (آفریقای جنوبی) می شود که دلتا در آن غالب بوده است، اگرچه تعدادی از عوامل می توانند در این گسترش نقش داشته باشند، اما در روی کاغذ واریانت دلتا حرفی برای گفتن در برابر واریانت Omicron ندارد.