فیزیوتراپی چیست؟
فیزیوتراپی (Physiotherapy) شیوهای از درمان بیماریهای عصبی-ماهیچهای-اسکلتی به وسیلهی جریانات الکتریکی، تمرینهای ورزشی، تجهیزات مکانیکی، مانورهای دستی و دیگر عوامل فیزیکی است. در این روشها از مواردی چون جریان برق، ورزش، پرتوهای فروسرخ و یا فرابنفش، گرما و نور استفاده میگردد. فیزیوتراپی حیطهای از پزشکی بوده که هدف اصلی آن پیشگیری از بیماریها، درمان، توانبخشی، افزایش سلامت و کیفیت زندگی افراد است.
چرا به فیزیوتراپ مراجعه کنیم؟
فیزیوتراپیست به طور کلی در حیطه های زیر به فعالیت میپردازد :
فیزیوتراپی بیماری های مغز و اعصاب
آسیب سیستم عصبی، همیشه عوارض و مشکلاتی را به وجود میآورد که عملکردهای خود فرد و همچنین اطرافیان او را تحت تاثیر قرار می دهد. توان عضلانی بسیار پایین، مشکل در حفظ تعادل، ضعف در عضلات، اختلال در راه رفتن فرد و ... از جملۀ این مشکلات است. که فیزیوتراپیست جهت بهبود این مشکلات اقدام مینماید. افرادی که مشکلات نورولوژیکی پیشرونده داشته و مدت طولانی با این مشکلات درگیرند، حضور یک تیم توانبخشی مجرب جهت بهبودی محدودیتهای فرد در تمام مدت ضرورت دارد. فیزیوتراپیستها با تدوین مناسب ترین برنامهی درمانی که هم شرایط فرد و هم اطرافیان او را در نظر میگیرد، میتوانند سطح عملکردی فرد را در بهترین حالت آن حفظ نمایند و یا اینکه روند تخریبی بیماری پیشرونده را به شدت ضعیف کنند.
فیزیوتراپی بیماریهای قلبی عروقی و تنفسی
بیماری های زیادی می توانند به شکل مستقیم و یا غیر مستقیم بر سیستم قلبی - عروقی و تنفسی افراد اثر بگذارند. یک فیزیوتراپیست با آموزش الگوی صحیح در تنفس، کمک به تخلیهی ترشحات، حفظ فعالیتهای فیزیکی مناسب و آموزش روشهایی برای مدیریت علائم توسط خود شخص، به سلامت سیستم قلبی - تنفسی فرد بسیار را کمک میکنند. از مشکلات رایج عروقی، تورم لنفی میباشد که هدف اصلی فیزیوتراپ در این موارد، علاوه بر اقدامات پزشکی، کاهش دادن میزان تورم تا جایی که ممکن است و کاهش میزان ریسک به عفونت و نرم نمودن بافت فیبروتیک میباشد.
فیزیوتراپی بیماریهای روماتیسمی و پوستی
پوکی استخوان، آرتریت روماتویید و آرتروز و از شایعترین بیماریهای روماتیسمی هستند. فیزیوتراپیست با احتساب شرایط بیمار از درمانهای دستی، درمانهای الکتریکی و حرارتی و تمرینهای مناسب جهت کاهش التهاب، کاهش درد، بهبود توان عضلات و سایر مشکلات بیماری استفاده می نماید. فیزیوتراپیست همچنین در بیماری های پوستی نظیر پسوریازیس، با استفاده از الکتروتراپی (مثلا استفاده از پرتوهای فرابنفش) به حفظ سلامتی پوست بیمار بسیار کمک می کنند.
فیزیوتراپی بیماریهای ارتوپدی و آسیبهای ورزشی
شکستگی ها، آسیب های تاندونی، تعویض مفاصل و ... که همگی از بیماری های ارتوپدی بوده، هر کدام مراحل توانبخشی مربوط به خودشان را دارند. مثلاً فیزیوتراپیست بعد از تعویض مفصل زانوی بیمار، با آگاهی از محل برشها و پروسه ترمیم بافتها، محدودیت های عملکردی را که پس از جراحی برای بیمار ایجاد میشوند را کاهش می دهند و در بهبود روند زندگی فرد بسیار کمک کننده هستند.
فیزیوتراپی در سوختگیها
تورم مفاصل و بافت های اطرافش و در صورت درمان نکردن مناسب ایجاد تغییر شکل در مفاصل، مشکلات تنفسی به دلیل استنشاق گاز های سمی و دود، ایجاد اسکار و ... همگی از عوارض سوختگی میباشند. فیزیوتراپیستها در بیمارانی که دچار سوختگی شدهاند مواردی نظیر؛ پاکسازی راه های هوایی، جلوگیری از تغییر شکل در مفاصل و حفظ دامنه ی حرکتی مفصلها، حفظ توان عضلانی، حفظ طول بافتها، کاهش تشکیل اسکار و بدست آوردن حداکثر عملکرد فرد را دنبال میکنند.
فیزیوتراپی در زنان
در خانمها بارداری همراه با تغییر وضعیت قسمتهایی از بدن نسبت به یکدیگر است که این مورد در بعضی خانمها همراه با مشکلاتی در آنها میباشد. فیزیوتراپیستها قادرند آموزش های لازم بارداری و زایمان را به خانم های باردار بدهند، حرکات ورزشی ایمن و مناسب با شرایط آنها را تعیین کنند و مشکلات اسکلتی-عضلانی را که در بعضی موارد به دنبال بارداریها برای خانمها ایجاد می شود را شناسایی نموده و آنها را درمان کنند یا در موارد بی اختیاری ادرار فیزیوتراپیست با تقویت نمودن عضلات کف لگن به بهبودی کنترل فرد کمک شایانی میکنند.
روشهای درمانی رایج در فیزیوتراپی
از رایجترین روشهای درمانی در فیزیوتراپی میتوان به الکتروتراپی (یا همان استفاده از جریان های الکتریکی، مغناطیسی، اولتراسوند، لیزر و ...)، منوالتراپی (شامل یکسری تکنیک های دستی که با هدف کاهش درد همراه است)، تمرین درمانی (شامل یکسری تمرینات که مخصوص هر فرد داده می شوند) و هیدروتراپی (کاهش وزن بدن در آب که باعث می شود وزن روی مفصلها کم شود و فشار کمتری به مفاصل وارد شود، که این مسئله در بیماری های تخریب مفصلی مانند آرتروز اهمیت بسار زیادی دارد) اشاره کرد.