باورهای زیادی در خصوص بارداری خانم ها بعد از ۳۵ سالگی وجود دارد. با این حال خانم های زیادی بعد از ۳۵ سالگی باردار شده اند. در واقع از هر ۱۰ کودک یک کودک از مادری با سن بالای ۳۵ سال متولد شده و هیچ مشکلی ندارد. البته مادر نیز در سلامت کامل است. با این حال پزشکان به خانم های باردار بالای ۳۵ سال، توصیه هایی دارند تا با وجود تمام حساسیت ها و مشکلات سلامتی بعد از این سن مانند احتمال بروز دیابت بارداری، سقط جنین و یا حتی بروز ناهنجاری در نوزادان مانند سندرم داون، بتوانند به سلامتی بارداری خود را پشت سر بگذارند و فرزند سالمی به دنیا بیاورند.
هر دختری با تعداد بسیار زیادی تخمک متولد می‌شود. اما تخمدان‌ها تا زمان بلوغ خاموش و بدون فعالیت هستند. با شروع روند بلوغ، تخمک‌گذاری‌ها شروع شده و خونریزی‌های ماهیانه اتفاق می‌افتد. در سال‌های اول پس از بلوغ تخمک‌گذاری‌ها نامنظم است؛ اما معمولاً پس از دو سال ثبات یافته و خونریزی‌ها به‌صورت ماهانه منظم می‌شود. باروری خانم‌ها در حدود بیست سالگی به بعد افزایش یافته و حوالی سن ۲۵ سالگی به اوج خود می‌رسد. بهترین سال‌های باروری (سن بارداری) یک زن بین ۲۵ و ۳۰ سال است. از ۳۰ سالگی به بعد میزان باروری کاهش یافته و از ۳۵ سال این میزان با شیب سریع‌تری کم می‌شود؛ به طوری‌که بعد از سن ۴۰ و بخصوص ۴۲ سالگی میزان باروری چه به‌صورت خودبه‌خودی و چه با روش‌های کمک باروری به‌شدت کاهش می‌یابد. با این حساب حاملگی در سن بالای ۴۰ و بخصوص ۴۴ سالگی نادر است، اما غیر ممکن نیست. در سنین بالای ۳۵ سال علاوه بر اینکه میزان باروری کم خواهد شد، بلکه میزان اختلالات کروموزومی تخمک که منجر به ناهنجاری‌های جنینی و سقط می‌گردد نیز بیشتر می‌شود. به همین دلیل حتی اگر بارداری در سن بالا اتفاق بیفتد، احتمال سقط جنین به‌علت اختلالات کروموزومی بیشتر از سنین پایین است و به دنبال آن میزان تولد فرزند کاهش می‌یابد.
سن چگونه بر باروری تأثیر می گذارد؟
اوج سال های باروری زنان بین اواخر نوجوانی تا اواخر دهه ۲۰ سالگی است. در سن ۳۰ سالگی، باروری (توانایی باردار شدن) کاهش می یابد. با رسیدن به اواسط ۳۰ سالگی این کاهش سریعتر می شود. در ۴۵ سالگی، باروری آنقدر کاهش یافته که برای اکثر زنان باردار شدن طبیعی بعید است.
سن چگونه بر تخمک های زن تأثیر می گذارد؟
زنان زندگی خود را با تعداد ثابت تخمک در تخمدان آغاز می کنند. با افزایش سن، تعداد تخمک ها کاهش می یابد. همچنین تخمک های باقیمانده در زنان مسن بیشتر دارای کروموزوم های غیرطبیعی هستند و با افزایش سن، زنان در معرض خطر بیشتری از اختلالات باروری قرار می گیرند، مانند فیبروم رحم و اندومتریوز.
شانس بارداری با افزایش سن زنان چقدر است؟
برای زوج های سالم در ۲۰ سالگی و اوایل ۳۰ سالگی، تقریباً از هر ۴ زن ۱ نفر در هر چرخه قاعدگی باردار می شود. در سن ۴۰ سالگی ، از هر ۱۰ زن ۱ نفر در هر دوره قاعدگی باردار می شوند. باروری مردان نیز با افزایش سن کاهش می یابد، اما نه آن طور که قابل پیش بینی باشد.
خطرات بارداری در سنین بالا چیست؟
زنانی که در سنین بالاتر باردار می شوند، بیشتر در معرض عوارض جانبی قرار دارند. به عنوان مثال، زنان باردار بالای ۴۰ سال در معرض خطر ابتلا به پره اکلامپسی هستند. بارداری در مراحل بعدی زندگی نیز می تواند بر سلامت جنین تأثیر بگذارد.
چرا زنان مسن در معرض مشکلات حاملگی هستند؟
زنان مسن نسبت به زنان جوان مشکلات بهداشتی بیشتری دارند. به عنوان مثال، فشار خون بالا در افراد مسن شایع تر است. داشتن فشار خون بالا قبل از بارداری می تواند خطر ابتلا به پره اکلامپسی را افزایش دهد. اما مطالعات همچنین نشان می دهد که زنان مسن که هیچ گونه شرایط نقص سلامتی را ندارند، می توانند بارداری های پیچیده ای داشته باشند.
درباره نقایص مادرزادی چه باید بدانم؟
خطر کلی بچه دار شدن با ناهنجاری کروموزومی اندک است. اما با افزایش سن، خطر بچه دار شدن با کروموزوم های مفقود، آسیب دیده یا اضافی افزایش می یابد.
سندرم داون چقدر شایع است؟
سندرم داون (تریزومی ۲۱) شایع ترین مشکل کروموزومی است که با باروری در سنین بالا ایجاد می شود. ریسک داشتن فرزند مبتلا به سندروم داون عبارت است از:
• یک در ۹۴۰ در ۳۰ سالگی
• یک در ۳۵۳ در ۳۵ سالگی
• یک در ۸۵ در ۴۰ سالگی
• یک در ۳۵ در ۴۵ سالگی
اگر نگران نقایص مادرزادی هستم چه کنم؟
درباره آزمایشاتی که به دنبال اختلالات ژنتیکی هستند، بیاموزید:
• آزمایشات تشخیصی قبل از تولد: می توانند تشخیص دهند که آیا بارداری تحت تأثیر نقص مادرزادی خاص یا اختلال ژنتیکی قرار دارد یا خیر.
آیا لازم است آزمایش ژنتیک انجام دهم؟
آزمایش غربالگری و تشخیصی برای همه زنان باردار انجام می شود. برای انجام این آزمایش ها لازم نیست سن خاصی داشته باشید یا سابقه اختلال خانوادگی داشته باشید. این انتخاب شما است که آیا می خواهید آن ها را انجام دهید. با پزشک متخصص زنان و زایمان خود در مورد گزینه های آزمایش ژنتیک صحبت کنید تا بتوانید انتخاب مناسب خود را انجام دهید.
سایر خطرات بارداری برای زنان مسن چیست؟
خطرات سقط جنین و مرده زایی در زنان بالای ۳۵ سال بیشتر است. همچنین، بارداری چندقلو در زنان مسن بیشتر از زنان جوان است. با بالارفتن سن تخمدان ها، بیشتر احتمال دارد که بیش از یک تخمک در هر ماه آزاد کنند. همچنین، برخی از درمان های باروری شانس بارداری چند قلو را افزایش می دهند. اگرچه حاملگی های چندقلویی می توانند سالم باشند، اما این حاملگی ها می توانند خطر زایمان زودرس را افزایش دهند.
اگر قصد باردار شدن دارم چه کنم؟
اگر می خواهید به زودی باردار شوید، باید سعی کنید تا حد ممکن قبل از بارداری سالم باشید. برای نمونه شروع به قطع مصرف الکل، دخانیات و ماری جوانا کنید. همچنین باید از ویتامین پیش از زایمان با اسید فولیک برای جلوگیری از نقایص لوله عصبی (NTDs) استفاده کنید.
ویزیت مراقبت های بهداشتی قبل از بارداری چیست؟
این یک ملاقات با پزشک است که به شما در برنامه ریزی برای بارداری کمک می کند. در طول این ملاقات، پزشک متخصص زنان باید سابقه پزشکی، سابقه خانوادگی، بارداری های گذشته و هرگونه دارویی که مصرف می کنید را مرور کند. شما همچنین باید واکسیناسیون ها را مرور کنید تا مطمئن شوید که همه واکسن هایی که برای شما توصیه می شود را دارید. همچنین ممکن است درمورد موارد زیر صحبت کنید:
• چگونه می توانید وزن سالم را قبل از بارداری حفظ کنید
• غربالگری توصیه شده برای عفونت های مقاربتی (STIs)
• گزینه غربالگری ناقل برای شما و در صورت نیاز شریک زندگی شما
چه زمانی باید ارزیابی ناباروری را در نظر بگیرم؟
اگر شما بیش از ۳۵ سال سن دارید و بعد از ۶ ماه رابطه جنسی منظم بدون استفاده از روش های پیشگیری از بارداری باردار نشده اید، با پزشک خود در مورد ارزیابی ناباروری صحبت کنید. اگر سن شما بیشتر از ۴۰ سال است، قبل از اقدام به بارداری، ارزیابی توصیه می شود. این توصیه به ویژه در صورتی که مشکلی دارید که می تواند بر باروری تأثیر بگذارد، مانند اندومتریوز ، صادق است.
در طول ارزیابی ناباروری چه اتفاقی می افتد؟
در طول ارزیابی، معاینات و آزمایشات فیزیکی انجام می شود تا بتوانید علت ناباروری را پیدا کنید. در صورت یافتن علت، درمان ممکن است امکان پذیر باشد. در بسیاری از موارد، ناباروری می تواند با موفقیت درمان شود حتی اگر هیچ علتی پیدا نشود. اما شانس موفقیت با این درمان ها با افزایش سن کاهش می یابد.
چه گزینه های دیگری برای بارداری وجود دارد؟
زن و مردی که می‌خواهند بچه‌دار شدن خود را تا اواخر دهه چهارم یا اوایل دهه پنجم (بعد از ۴۰ سالگی) به تاخیر بیندازند ممکن است لازم باشد از روش‌هایی برای حفظ باروری خود استفاده کنند. یکی از این راه‌ها، فریز اسپرم، تخمک و یا جنین است. در مردان، جمع آوری اسپرم ساده و بی دردسر است ضمن آنکه انجماد اسپرم سال‌هاست که در دنیا انجام می‌شود و روش موفقی بوده است. اما جمع‌آوری تخمک در یک زن پروسه پیچیده‌ای مانند IVF است که نیازمند مقدماتی مانند استفاده از داروهای تخمک‌گذاری و بیهوشی و ... می‌باشد. انجماد جنین کاملاً ثابت شده و موفقیت بیشتری نسبت به انجماد تخمک دارد. برای مردان و زنانی که باروری‌شان به هر دلیلی به طور کامل مختل شده است، استفاده از تخمک یا جنین اهدایی گزینه دیگر درمان است. استفاده از تخمک یا جنین‌های اهدایی، شانس بارداری موفقیت آمیز را افزایش می‌دهد. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد باروری، لازم است که زودتر با پزشک معالج تان صحبت کنید تا بتوانید برای سلامت باروری آینده خود به خوبی برنامه‌ریزی کنید. همچنین می توانید از پزشکان با تجربه این مجموعه از طریق مشاوره آنلاین گرین پاس بهره بگیرید.